Hình ảnh doanh nghiệp, hộ kinh doanh tự sản xuất những nội dung trên nhiều nền tảng trực tuyến, từ Facebook, YouTube đến TikTok... như thế này không còn là điều hiếm gặp.
Lực đẩy từ nhu cầu số, thanh toán số
Sáng 27/8, anh Nguyễn Văn Lĩnh, đồng cổ đông showroom ô tô đã qua sử dụng Huy Lĩnh Auto nằm trên đường Trường Chinh (phường Tứ Minh) bàn giao một chiếc xe cho khách hàng. Đây là chiếc xe thứ 30 được showroom này bán trong tháng 8 và là chiếc xe thứ 20 được bán thông qua mạng xã hội.
Thành lập từ cuối năm 2024, showroom ô tô nói trên chọn các kênh YouTube, TikTok làm công cụ chính trong phát triển thương mại điện tử. Trước khi thành lập, anh Lĩnh cùng hai cổ đông khác đã nghiên cứu về nhu cầu trực tuyến, thậm chí từng làm việc với một vài đơn vị tư vấn chiếc lược kinh doanh online.
“Chúng tôi nhận thấy trên mạng xã hội, việc giới thiệu sản phẩm, tương tác với khách hàng thuận tiện hơn. Vì vậy, ngay từ những ngày đầu, chúng tôi xác định thị trường trực tuyến sẽ là mảnh đất đầy tiềm năng để phát triển kinh doanh”, anh Lĩnh nói.
Là một trong những doanh nghiệp xác định thương mại điện tử là hướng phát triển đầy tiềm năng, ngay từ năm 2016, Công ty CP Việt Hương (thành phố Hải Dương cũ) đã xây dựng website giới thiệu và bán sản phẩm bánh đậu xanh mang thương hiệu Rồng vàng Việt Hương.
Theo một nghiên cứu thị trường doanh nghiệp này từng thực hiện năm 2024 đối với người dân trong độ tuổi từ 20 - 50 tuổi, cứ 10 người thì ít nhất 6 người từng mua hàng trên sàn thương mại điện tử. Con số này ở độ tuổi từ 30 - 40 gần như đạt 100%.
“Không thể phủ nhận mức độ phổ biến của việc mua hàng trên mạng giai đoạn hiện nay. Thói quen mua sắm số, thanh toán số của người dân đang ngày càng trở nên rõ nét hơn. Đây chính là lực đẩy mạnh mẽ giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh phát triển những kế hoạch riêng trên không gian số”, bà Khúc Hiệp Phương, Giám đốc doanh nghiệp chia sẻ.
Theo Thuế thành phố Hải Phòng, tổng thu ngân sách từ lĩnh vực thương mại điện tử từ đầu năm đến nay vượt mốc 1.000 tỷ đồng. Trong đó, thu từ các tổ chức, doanh nghiệp đạt hơn 977 tỷ đồng; thu từ các hộ, cá nhân kinh doanh hơn 37 tỷ đồng.
Theo kết quả điều tra do Bộ Công thương tiến hành, được Ngân hàng Nhà nước công bố gần đây, tỷ lệ đơn hàng thanh toán không dùng tiền mặt trong thương mại điện tử đến cuối năm 2024 đạt trên 66,8%, vượt 16,8% so với mục tiêu đặt ra tại “Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025”.
“Kiềng 3 chân” cho kinh doanh online
Thương mại điện tử đang tạo lực đẩy mạnh mẽ, giúp hơn 85% trong tổng số khoảng gần 30.000 doanh nghiệp tư nhân, trách nhiệm hữu hạn, cổ phần (không có vốn nhà nước) và gần 205.000 cơ sở kinh tế của toàn thành phố Hải Phòng có hoạt động kinh doanh trên mạng.
Tuy nhiên, cùng với cơ hội lớn, kinh doanh trên không gian số cũng bộc lộ một số hạn chế nhất định. Một số doanh nghiệp và hộ kinh doanh vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng của thương mại điện tử. Không ít người còn tư duy “lên mạng để thử”, thiếu chiến lược rõ ràng về sản phẩm, kênh bán hàng, quảng bá và chăm sóc khách hàng. Hệ quả là doanh thu không ổn định, chi phí quảng cáo ngày càng cao trong khi biên lợi nhuận giảm.
Kinh doanh trực tuyến đa kênh, một trong những yếu tố giúp doanh nghiệp, hộ kinh doanh phát triển bền vững.
Thực tế cũng cho thấy, nhiều hộ kinh doanh phụ thuộc hoàn toàn vào một nền tảng. Khi thuật toán hiển thị thay đổi hoặc chi phí quảng cáo tăng đột biến, doanh số lập tức sụt giảm. Điều này phản ánh rõ sự thiếu chuẩn bị về chiến lược đa kênh và quản trị dữ liệu, vốn là "chìa khóa" để đứng vững trong thị trường cạnh tranh khốc liệt.
Theo ông Nguyễn Văn Quang, Phó trưởng Phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương), doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần xác định 3 yếu tố cốt lõi để phát triển trên không gian mạng. Đó là chiến lược đa kênh, nâng chuẩn niềm tin của người bán và mạng lưới logistics. Đây có thể coi là "3 chân kiềng" giúp kinh doanh trực tuyến tăng trưởng dài hạn.
Chiến lược đa kênh không chỉ đơn thuần là xuất hiện trên nhiều nền tảng. Đây là giải pháp để tối ưu hóa tệp khách hàng, phân tán rủi ro và chủ động quản lý hành trình mua sắm của người tiêu dùng. Doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần kết hợp đồng thời ba mũi nhọn: Sàn thương mại điện tử, mạng xã hội và kênh sở hữu riêng như website.
“Không ít đơn vị đã thành công nhờ chiến lược này. Họ vừa tận dụng độ phủ của các sàn lớn như Shopee, Lazada, Tiki… để mở rộng thị phần, vừa xây dựng thương hiệu riêng trên website hoặc kênh mạng xã hội để chăm sóc khách hàng thân thiết. Đây chính là hướng đi bền vững, giúp kinh doanh online không bị đứt gãy trước những biến động của thị trường số”, ông Quang phân tích.
Để nâng chuẩn niềm tin, người bán cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật, xuất hóa đơn điện tử, công khai chính sách đổi trả và bảo vệ dữ liệu khách hàng. Ngoài ra, việc đầu tư vào chăm sóc khách hàng, phản hồi nhanh và xử lý sự cố kịp thời sẽ giúp tạo dựng hình ảnh uy tín, chuyên nghiệp.
Logistics là “xương sống” của kinh doanh online. Chi phí giao, hoàn trả đơn hàng chiếm tỷ lệ không nhỏ trong tổng chi phí vận hành, đặc biệt với các hộ kinh doanh nhỏ. Nhiều đơn vị chưa chú trọng tối ưu chuỗi cung ứng, dẫn đến thời gian giao hàng kéo dài, chi phí tăng cao, thậm chí gia tăng tỷ lệ hoàn trả. Do vậy, doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần tìm và liên kết với các đối tác vận chuyển uy tín.
“Về phía cơ quan quản lý, bên cạnh những khóa đào tạo kỹ năng bán hàng trực tuyến, sử dụng nền tảng thương mại điện tử, kỹ năng giao tiếp qua mạng xã hội, Sở Công thương tiếp tục tham mưu, triển khai giải pháp siết chặt quản lý chất lượng hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Qua đó góp phần nâng tỷ trọng kinh tế số đến năm 2030 đạt trên 35% GRDP, như dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2025 - 2030 đề ra”, ông Quang nói thêm.
