Logistics xanh, yếu tố chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh

Logistics xanh – yếu tố giúp giảm phát thải carbon và nâng cao khả năng kiểm soát chất lượng nông sản

Những tiêu chuẩn môi trường khắt khe từ các thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản ngày càng yêu cầu sản phẩm phải đi kèm chuỗi cung ứng bền vững.

Hiện, mô hình khép kín "chiếu xạ – kho lạnh – vận chuyển" tại một điểm có thể loại bỏ một số chặng trung chuyển tiêu tốn nhiều năng lượng.

Trước đây, hàng hóa của doanh nghiệp phải tập kết tại kho lạnh khác trước khi chiếu xạ rồi lại quay về trữ lạnh, sau đó mới đưa đi xuất khẩu. Nay toàn bộ quy trình được thực hiện tại cùng một chỗ. Điều này đồng nghĩa với việc cắt giảm được khâu trung chuyển, giảm phát thải carbon và hướng tới logistics xanh.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), vựa lúa, thủy sản và trái cây lớn nhất cả nước, hiện chiếm khoảng 30% tổng kho lạnh khu vực phía Nam, tương đương gần 50% cả nước. Đây cũng là nơi hội tụ hàng chục khu công nghiệp, đóng vai trò trung tâm sản xuất – logistics kết nối với TP Hồ Chí Minh và cảng biển quốc tế. Tuy nhiên, hệ thống logistics lạnh của khu vực vẫn còn manh mún, khiến doanh nghiệp xuất khẩu phải chịu chi phí cao và rủi ro lớn.

Theo các chuyên gia, logistics lạnh không đơn thuần là hạ tầng kỹ thuật, mà là yếu tố chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh. Một chuỗi logistics thiếu khép kín có thể làm tăng chi phí lên tới 20–30% giá thành, giảm sức cạnh tranh của nông sản Việt so với Thái Lan, Malaysia hay Trung Quốc.

Quy trình logistics khép kín được Kawanishi Warehouse, doanh nghiệp hơn 100 năm kinh nghiệm, từng xây dựng chuỗi kho lạnh tại nhiều quốc gia, mang đến kinh nghiệm quản trị chuẩn AEO quốc tế, mở ra kênh kết nối trực tiếp nông sản Việt tới các cảng biển chiến lược như Cái Mép và Hải Phòng. Liên minh giữa doanh nghiệp Việt và tập đoàn logistic hàng đầu Nhật Bản sẽ giúp khai thác tối đa kho lạnh 11.000 tấn của Toàn Phát, phục vụ khoảng 500 doanh nghiệp xuất khẩu nông - thủy sản trong nước, đặc biệt tại khu vực ĐBSCL.

Theo đó, quy trình từ nhà máy chiếu xạ, kho lạnh, chuỗi vận chuyển phải được thiết kế dựa trên tiêu chuẩn phát triển bền vững, dùng điện tái tạo, xử lý và tái chế nước thải, đảm bảo mảng xanh trong vận hành. Điều này giúp hàng xuất khẩu của Việt Nam tăng lợi thế cạnh tranh khi ngày càng nhiều thị trường nhập khẩu lấy tiêu chí xanh làm yếu tố cốt lõi đánh giá hàng hóa.

Đối với ngành nông – thủy sản, rủi ro lớn nhất khi xuất khẩu là vấn đề an toàn vi sinh và bảo quản. Chỉ một lô hàng thủy sản nhiễm vi sinh vượt ngưỡng, doanh nghiệp có thể mất cả thị trường xuất khẩu. Ví dụ thủy sản đi Mỹ đòi hỏi kiểm soát vi sinh rất nghiêm ngặt. Nếu xử lý rồi phải trung chuyển qua kho khác, nguy cơ nhiễm lại rất cao. Với việc đóng công ten nơ ngay tại chỗ, doanh nghiệp sẽ giảm được rủi ro, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian

Trong bối cảnh đặt mục tiêu 65 tỷ USD xuất khẩu nông - lâm - thủy sản năm 2025, Việt Nam phải hướng tới trở thành trung chuyển hàng hóa lạnh quan trọng của ASEAN, góp phần định vị thương hiệu nông sản Việt trên bản đồ thế giới.