Tuyến Metro hơn 2 tỉ USD ở TPHCM áp dụng công nghệ hiện đại bậc nhất thế giới

Tuyến Metro số 2 dài hơn 11 km với tổng vốn đầu tư gần 47.900 tỉ đồng (tương đương hơn 2 tỉ USD), được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những dự án giao thông hiện đại bậc nhất, kết nối trung tâm TPHCM với cửa ngõ Tây Bắc.

Dự án được phê duyệt từ năm 2010 nhưng liên tục vướng mắc, nhiều lần chậm tiến độ.

Hiện TPHCM đang tập trung hoàn tất các thủ tục điều chỉnh theo hình thức đầu tư công, tận dụng cơ chế đặc thù của Nghị quyết 188, với mục tiêu khởi công vào cuối năm 2025, hoàn thành năm 2030.

Liên danh Guangzhou Metro Design & Research Institute (Trung Quốc) cùng ba đơn vị trong nước và quốc tế đã trúng thầu với giá trị hơn 175 tỉ đồng.

Theo đề xuất của liên danh tư vấn, Metro số 2 sẽ vận hành tàu 3 toa ở giai đoạn đầu và nâng lên 6 toa ở giai đoạn dài hạn.

Đoàn tàu có tải trọng trục 16 tấn, vận tốc thiết kế 120 km/h, vận hành tối đa 110 km/h và tuổi thọ 30 năm. Hạ tầng đường ray áp dụng khổ tiêu chuẩn 1.435 mm, ray 60E1 cho tuyến chính và 50E4 cho depot.

Các ga ngầm sẽ được lắp đặt cửa chắn ke ga kín hoàn toàn để đảm bảo an toàn và hạn chế tiếng ồn, trong khi ga trên cao và ga mặt đất dùng loại cửa nửa kín. Hệ thống thang cuốn và thang máy được bố trí thuận tiện, trong đó thang máy sử dụng loại không phòng máy tại nhà ga và loại có phòng máy ở depot.

Điểm nhấn công nghệ của tuyến Metro số 2 chính là hệ thống thông tin – tín hiệu hiện đại, cho phép đạt cấp độ tự động hóa GoA4 (khai thác hoàn toàn tự động).

Giai đoạn đầu dự kiến vận hành ở mức GoA3/GoA4. Hệ thống này bao gồm giám sát, điều khiển, bảo vệ tàu tự động, cùng cơ chế dự phòng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Ngoài ra, tuyến metro còn ứng dụng hệ thống SCADA - giám sát và điều khiển thông minh, kết nối đồng bộ với toàn bộ hạ tầng: từ vé tự động, an ninh, phát thanh, thông tin hành khách đến quản lý vận hành khẩn cấp.

Về vé, Metro số 2 hướng đến sự linh hoạt tối đa với nhiều hình thức: vé lượt, thẻ IC không tiếp xúc, mã QR, thẻ ngân hàng, vé NFC… và được quản lý tập trung cho toàn mạng lưới metro TPHCM.

Trung tâm điều khiển chạy tàu của tuyến cũng sẽ tích hợp vào trung tâm chính của toàn mạng lưới, trong khi trung tâm tại depot Tham Lương trở thành cơ sở dự phòng.

Theo MAUR, trước đó UBND TPHCM đã phê duyệt khung tiêu chuẩn áp dụng cho dự án Metro số 2 với 111 tiêu chuẩn, trong đó có 29 tiêu chuẩn Việt Nam và 82 tiêu chuẩn quốc tế.

Tuy nhiên, do có sự thay đổi về nguồn vốn (chuyển từ ODA sang ngân sách), quy mô và yêu cầu kết nối đồng bộ giữa Metro số 1 và số 2 tại ga Bến Thành, cùng với xu hướng công nghệ mới trên thế giới, nhiều hạng mục như hệ thống điều khiển tự động, thu phí, thông tin tín hiệu và phương tiện cần được cập nhật, bổ sung.

MAUR hiện đang đề nghị Bộ Xây dựng và Cục Đường sắt Việt Nam xem xét, lấy ý kiến để hoàn thiện phương án lựa chọn công nghệ, quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật, trước khi triển khai giai đoạn tiếp theo.