Lo thị trường chứng khoán gặp rủi ro kép

Thị trường chứng khoán (TTCK) phiên 12/11 ghi nhận diễn biến tích cực và lan tỏa, khi dòng tiền quay trở lại mạnh mẽ, giúp VN-Index vượt ngưỡng tâm lý 1.600 điểm - một cột mốc quan trọng thể hiện niềm tin trở lại của nhà đầu tư sau giai đoạn điều chỉnh ngắn.

Rủi ro tỷ giá và lãi suất

Đây là phiên hồi phục thứ 2 liên tiếp của VN-Index khi nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn tiếp tục đóng vai trò động lực chính giúp TTCK bứt phá, đánh dấu mức tăng mạnh nhất trong hơn 1 tháng qua.

Hiện tại, VN-Index được kỳ vọng duy trì đà tăng ổn định trong các phiên tiếp theo, qua đó củng cố xu hướng phục hồi và tạo nền tâm lý vững vàng cho thị trường.

TTCK đang đối mặt với rủi ro từ tỷ giá và lãi suất.

Dù vậy, trong báo cáo chiến lược mới đây, Chứng khoán An Bình (ABS) chỉ ra rằng, trong tháng 10, sản xuất của Mỹ tiếp tục mở rộng tháng thứ 3 liên tiếp, trong khi khu vực đồng EUR và Anh duy trì ổn định. Trái lại, PMI Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất 6 tháng do chiến dịch thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump gây áp lực lên các nhà máy và nhu cầu toàn cầu. Điều này khiến lạm phát tăng tại hầu hết các nền kinh tế lớn, trừ Trung Quốc. Tác động từ thuế quan Mỹ lên lạm phát được dự báo giảm bớt do doanh nghiệp đã nhập hàng sớm và tự hấp thụ một phần chi phí.

Bên cạnh đó, Fed hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong tháng 10, kéo lợi suất trái phiếu Mỹ giảm. Tuy nhiên, khả năng Fed tạm dừng cắt giảm lãi suất trong tháng 12, cùng đồng EUR và JPY yếu, khiến chỉ số DXY tăng 2% lên đỉnh 3 tháng, qua đó làm giảm sức hấp dẫn của vàng.

Trong nước, các chỉ số kinh tế tiếp tục tích cực với sản xuất phục hồi tháng thứ 4 liên tiếp, đầu tư công được đẩy mạnh, vốn FDI lập kỷ lục mới và xuất khẩu duy trì tăng trưởng hai con số. Tín dụng mở rộng hỗ trợ kinh tế, trong khi lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, TTCK đang đối mặt với rủi ro từ tỷ giá và lãi suất.

Về lãi suất, mặt bằng lãi suất huy động đã tăng trở lại khoảng 0,1-0,8% so với đầu tháng 10. Chênh lệch giữa tín dụng và huy động ngày càng nới rộng, khiến một số ngân hàng gặp áp lực về mặt thanh khoản, phải tăng thu hút tiền gửi để đáp ứng sự tăng trưởng mạnh của tín dụng.

Về tỷ giá, áp lực vẫn còn hiện hữu trong giai đoạn cuối năm 2025 và 2026. Nguyên nhân do khối ngoại tiếp tục bán ròng trên thị trường tài chính, nhu cầu ngoại tệ tăng để nhập khẩu hàng hóa, và xu hướng chuyển lợi nhuận về nước của các nhà đầu tư. Việc đồng USD mạnh lên cuối tháng 10 đã khiến tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do tại Việt Nam tăng mạnh. Dù tỷ giá tại ngân hàng được kiểm soát, chênh lệch giữa thị trường chính thức và tự do đã lên mức kỷ lục.

Trong báo cáo mới công bố, SGI Capital cũng chỉ ra lãi suất huy động và cho vay bật tăng gần đây bắt đầu gây ảnh hưởng lên cả dòng tiền và tâm lý của khối nội khiến cầu mua giảm sút, gây sức ép mạnh lên nhóm cổ phiếu nhạy lãi suất như ngân hàng, chứng khoán và bất động sản.

“Chu kỳ “tiền rẻ” kéo dài từ 5/2023 tới nay đang đi tới những giới hạn cuối cùng. Nhiều tín hiệu đang cho thấy thanh khoản đang bớt dồi dào và mặt bằng lãi suất sẽ phải tăng lên trong thời gian tới. TTCK trong ngắn hạn luôn chịu tác động lớn nhất từ xu hướng lãi suất”, SGI Capital nhấn mạnh.

Kịch bản nào cho TTCK tháng 11?

Mặc dù TTCK đang phát đi tín hiệu về đà hồi phục tích cực, song trước những rủi ro tiềm ẩn, các công ty chứng khoán đã đưa ra những kịch bản mới cho thị trường trong tháng 11 này.

Theo báo cáo chiến lược tháng 11 của Chứng khoán Vietcap, VN-Index đang đứng trước 3 kịch bản vận động: Tiếp tục tích lũy, bứt phá khi vượt 1.700 điểm hoặc lùi sâu về vùng 1.500 điểm nếu xuất hiện lực bán mạnh và tâm lý tiêu cực lan rộng.

Vietcap cho rằng kịch bản cơ sở chiếm xác suất cao nhất 60% với việc VN-Index tiếp tục đi ngang trong biên độ 1.620-1.690 điểm suốt tháng 11, sai số khoảng 10 điểm. Thanh khoản được dự báo duy trì thấp do trạng thái tích lũy hạn chế hoạt động đầu cơ, khiến cổ phiếu phân hóa theo tâm lý và thông tin riêng lẻ.

Ở kịch bản tích cực với xác suất 15%, VN-Index có thể vượt vùng 1.690-1.700 điểm cùng sự cải thiện mạnh của thanh khoản. Khi đó, dòng tiền có thể quay trở lại nhóm cổ phiếu dẫn dắt và tạo cơ hội đưa chỉ số lên vùng 1.790-1.800 điểm.

Ngược lại, kịch bản tiêu cực có xác suất 25% khi chỉ số chịu áp lực bán mạnh, đặc biệt từ khối ngoại và dòng tiền margin bị giải chấp, khiến VN-Index có thể xuyên thủng vùng 1.610-1.620 điểm. Khi đó, chỉ số có nguy cơ điều chỉnh sâu hơn về vùng hỗ trợ quanh 1.500 điểm.

Còn ABS nêu 2 kịch bản cho TTCK tháng 11: Kịch bản 1, thị trường không giữ được mốc hỗ trợ 1 tại 1.586 - 1.606 điểm. Xu hướng ngắn hạn vận động về mốc hỗ trợ 2 tại vùng giá 1.486 - 1.540 điểm và xác nhận kết thúc điều chỉnh. Khi đó, kịch bản giao dịch được thiết lập với khung giá vận động đi ngang trong biên độ 1.500 - 1.740 điểm ở giai đoạn tiếp theo.

Với kịch bản này, ABS ưu tiên các phương án giao dịch trên biểu đồ ngắn hạn với cấu trúc nhịp ngắn hạn đối với cổ phiếu.

Với kịch bản 2, TTCK giữ mốc hỗ trợ 1 quanh 1.600 điểm, vận động trong biên độ hẹp 1.600 - 1.740 điểm, các giao dịch trở nên khó hơn trong vùng nhiễu loạn và có lệch pha của xu hướng thị trường. Cổ phiếu có sự phân hóa rất lớn, nhà đầu tư có thể giao dịch theo mức quản trị tài khoản và lựa chọn cổ phiếu có sự tham gia của dòng tiền.

Theo đó, ABS đề xuất phương án giao dịch ngắn hạn khi thị trường giảm về các mốc hỗ trợ, sau khi đã có các phiên rũ bỏ và dấu hiệu rõ ràng của dòng tiền lớn quay trở lại.

Các chuyên gia khuyến nghị, khi thị trường biến động mạnh, việc đứng ngoài tạo cơ hội đọc lại báo cáo tài chính, đánh giá lại danh mục, học thêm kỹ năng phân tích, hoặc đơn giản là quan sát phản ứng của thị trường trước thông tin vĩ mô mới.

Trong giai đoạn này, giữ tiền mặt không phải “bỏ lỡ cơ hội”, mà là chuẩn bị cho cơ hội. Một khi xu hướng mới hình thành, dòng tiền quay lại, những người có sẵn vốn và kế hoạch sẽ luôn là người hành động nhanh và chính xác nhất. TTCK không bao giờ hết cơ hội, chỉ hết cơ hội cho những ai đã mất bình tĩnh quá sớm.

Hơn nữa, khi VN-Index vẫn còn dò đáy, những cú hồi ngắn xen lẫn nhịp giảm có thể khiến nhiều người mất phương hướng. Tuy nhiên, nếu giữ được bình tĩnh, không bị “màu xanh ảo” hay “tin đồn nóng” chi phối, nhà đầu tư sẽ dần thấy rằng đứng ngoài đôi khi là quyết định khôn ngoan nhất trong cả chu kỳ .