Ruộng đồng vắng bóng nông dân

Công ty CP Phát triển nông nghiệp Hải Âu (Seagull ADC) chuyên trồng dưa lưới ở Hậu Giang đã dùng cảm biến để đo độ ẩm trong nhà màn và bổ sung lượng nước cho phù hợp. Khi độ ẩm lên quá cao, hệ thống sẽ tự động kích hoạt quạt thông gió để hút không khí ẩm ra ngoài. Khi nhiệt độ tăng cao, màn che nhà lưới sẽ tự động phủ rộng để cắt hoặc che nắng...

AI ngày càng được ứng dụng vào sản xuất. Đồ họa: Tiến Đạt

Hiện tại, ở một số trang trại rau củ ở Lâm Đồng, chỉ cần một chiếc máy tính bảng hay điện thoại thông minh có kết nối mạng, các thiết bị cảm ứng và phần mềm điều khiển tự động từ xa, người làm vườn sẽ biết vườn cây cần bón phân gì, số lượng bao nhiêu, diện tích nào cần tưới nước, tưới bao nhiêu là vừa. Căn cứ vào các dữ liệu đó, máy tính sẽ cho nhà nông biết cần phải điều chỉnh các chỉ tiêu nào và mọi hoạt động đều được điều khiển thông qua các thiết bị thông minh.

Cũng trong xu hướng ấy, Công ty CP Lavifood ứng dụng công nghệ thông minh vào trồng trọt, sản xuất để đảm bảo mọi quá trình từ khâu làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch đến chế biến đều được quản lý và kiểm soát chặt chẽ theo các tiêu chuẩn cao nhất của thế giới. Năm 2017, Lavifood đã đầu tư xây dựng nhà máy chế biến rau, củ, quả Tanifood tại Tây Ninh với vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng, mỗi ngày tiêu thụ 500 tấn xoài, chanh dây, dứa, thanh long...

Để chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất, Lavifood đã chuyển giao ứng dụng công nghệ vào quá trình trồng trọt cho nông dân Tây Ninh. Với ứng dụng này, người nông dân biết được độ ẩm của đất và lưu lượng nước tưới tiêu.

Ứng dụng cũng "nhắc" người nông dân ngày nào cần bón phân với liều lượng thích hợp và cảnh báo sâu bệnh. Với Lavifood, họ cũng biết được vùng đất này phù hợp với cây gì, cần phải bổ sung gì cho đất, từ đó hợp tác với các công ty phân bón sản xuất một số loại phân bón đặc thù vừa cải tạo đất, vừa tốt cho cây.

iếp tục mở rộng sản xuất, hiện Lavifood đang kết hợp với Công ty Nông nghiệp và Thủy sản ILMI (Hàn Quốc) khởi công xây dựng nhà máy chế biến nông sản tại Khu công nghiệp VSIP Hải Dương có vốn đầu tư 1.500 tỷ đồng. Với công suất 15.000 tấn thành phẩm/năm, khi đi vào hoạt động vào cuối năm 2019, nhà máy cần vùng nguyên liệu khoảng 600ha.

Đại diện Công ty Lavifood cho biết sẽ phối hợp với các chuyên gia nông nghiệp chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ nông dân tăng sản lượng, ứng dụng khoa học kỹ thuật từ thời điểm gieo trồng tới thu hoạch để sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu.

Tại Việt Nam, AI mới được sử dụng gần đây, trong khi ở các nước, ứng dụng này đã bắt đầu phổ biến. Đặc biệt, các hãng công nghệ lớn như Google, Amazon, Microsoft đã liên tục phát triển AI, trong khi các hãng sản xuất thiết bị di động như Apple, OPPO đẩy mạnh việc phổ cập khái niệm này đến người dùng phổ thông bằng các sản phẩm của mình.

Theo đại diện của IBM Việt Nam, việc ứng dụng AI và điện toán biết nhận thức để mang đến các dịch vụ mang tính cá nhân hóa đang phát triển ngày càng nhanh. Công nghệ điện toán biết nhận thức không chỉ đơn giản là những hệ thống AI có khả năng học hỏi, lập luận hay xử lý ngôn ngữ tự nhiên, mà còn có ý nghĩa đại diện cho mối quan hệ đối tác giữa con người với công nghệ.

"Nhỏ giọt" công nghệ

Ứng dụng công nghệ mang đến nhiều lợi ích cho người sử dụng, thế nhưng không dễ triển khai. Ông Trần Phong Lan - Giám đốc Công ty Seagull ADC cho biết, hiện tại Công ty vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp tục với các ứng dụng công nghệ cao này. Để hoàn thiện tất cả quy trình, Seagull ADC đang nghiên cứu đặt các cảm biến trong quá trình vận chuyển để có thể kiểm soát được trái cây sau thu hoạch.

Bởi như trái dưa, khi vận chuyển từ vườn đến các điểm phân phối, nếu không được bảo quản với nhiệt độ ổn định sẽ bị sốc nhiệt, làm giảm chất lượng, hư hỏng. Hiện "Công ty đang đau đầu tìm giải pháp tối ưu, đồng bộ nhất để trái dưa không bị sốc nhiệt", đại diện Seagull ADC cho biết.

Chia sẻ tại hội thảo "Chuyển đổi số trong sản xuất" do Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức mới đây, TS. Trần Viết Huân - chuyên gia tư vấn chuyển đổi số của Microsoft khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho rằng, ở Việt Nam hiện nay, DN đang quan tâm đến yếu tố "tự động hóa hoàn toàn" mà chưa chú ý nhiều đến việc làm thế nào để lấy dữ liệu từ hệ thống hiện đại đó để có những phân tích, ứng dụng... phục vụ lại cho chính DN.

Với xu hướng ứng dụng công nghệ hiện nay, ông Huân dự đoán đến năm 2020 sẽ có tới 70% nhà sản xuất ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất, kinh doanh. Việc ứng dụng này sẽ giúp DN tăng 30% doanh thu, đồng thời giảm 30% chi phí. Hiện tại, có đến 48% DN đã sẵn sàng cho mô hình mới tương tác với người máy trong sản xuất.

Có cùng nhận định, GS-TS. Hồ Tú Bảo - Viện trưởng Viện John von Neumann (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho rằng, trong công nghệ số thì AI có tác động nhiều nhất. Để làm ra máy móc có các chức năng thông minh cơ bản là dựa trên khai thác dữ liệu. Ứng dụng trong sản xuất hay mọi lĩnh vực của đời sống, chỗ nào có dữ liệu và cần dùng dữ liệu để ra quyết định thì AI là phổ biến nhất.

"Yếu tố quan trọng để số hóa trong sản xuất, kinh doanh là cơ sở dữ liệu. Thế nhưng, trong các ngành kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là DN, việc xây dựng nguồn dữ liệu còn yếu và thiếu, nhiều đơn vị lúng túng trong việc thu thập, sắp xếp và khai thác dữ liệu", GS-TS. Hồ Tú Bảo cho biết. 

Theo DNSG