Ba xu hướng Mega Trends tác động sâu rộng đến doanh nghiệp và nền kinh tế

Sự phân mảnh và địa chính trị

Sự phân mảnh địa chính trị và kinh tế đang ảnh hưởng sâu rộng đến thương mại toàn cầu. Căng thẳng giữa các cường quốc, như Mỹ và Trung Quốc, cùng xung đột khu vực làm gián đoạn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến di cư và giá cả hàng hóa. Chính sách thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc khiến hàng hóa dư cung tràn sang Việt Nam với giá rẻ, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong nước. Để thích ứng, các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đa dạng hóa thị trường và cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc để kinh doanh hay đầu tư vào sản xuất trong nước.

Các yếu tố như rủi ro địa chính trị, căng thẳng thương mại và xu hướng bảo hộ sẽ tác động lớn đến các chiến lược toàn cầu. Các doanh nghiệp cần điều chỉnh chiến lược để tối ưu hóa các cơ hội trong các khu vực này và giảm thiểu rủi ro từ sự phân mảnh kinh tế. Các doanh nghiệp cần phải đối mặt với các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt về giảm thiểu tác động môi trường của hoạt động sản xuất và tiêu thụ. Địa chính trị và phân mảnh kinh tế sẽ tác động lớn đến chuỗi cung ứng và chiến lược kinh doanh. 34% doanh nghiệp toàn cầu đang tái cấu trúc chuỗi cung ứng để giảm rủi ro từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Việt Nam nổi lên như một trung tâm sản xuất thay thế Trung Quốc, nhưng các doanh nghiệp cần chuẩn hóa quy trình, nâng cao năng lực sản xuất và đầu tư vào logistics thông minh để tận dụng cơ hội này.

Năng lượng và biến đổi khí hậu

Mỹ tiếp tục rút khỏi Hiệp định Paris, gây lo ngại toàn cầu về cam kết cắt giảm khí thải. Kinh tế thế giới đối mặt với thách thức cân bằng giữa tăng trưởng và bảo vệ môi trường. Công nghệ năng lượng mới như metan hóa, hydrogen và pin lưu trữ đang mở ra cơ hội giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhưng vẫn gặp rào cản về chi phí. Khi các công nghệ này đủ khả thi với chi phí rẻ, nó sẽ thúc đẩy hòa bình cho nhân loại nhờ xóa bỏ tranh chấp tăng trưởng dựa trên các tài nguyên năng lượng. Để thúc đẩy phát triển bền vững, cần luật hóa công nghệ năng lượng sạch, đầu tư vào lưu trữ điện và khuyến khích ứng dụng năng lượng tái tạo.

Biến đổi khí hậu không còn là một yếu tố phụ mà đã trở thành động lực chính của chiến lược doanh nghiệp. Theo báo cáo WEF Future of Jobs 2025, 47% doanh nghiệp toàn cầu coi ESG & Net-Zero là ưu tiên hàng đầu đến 2030. Việt Nam cam kết trung hòa carbon vào năm 2050, tạo ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp đầu tư vào năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và nền kinh tế tuần hoàn. Doanh nghiệp không chỉ cần tuân thủ các quy định về môi trường mà còn cần chủ động đầu tư vào đổi mới sáng tạo bền vững để duy trì lợi thế cạnh tranh. Sự thay đổi trong chính sách môi trường toàn cầu, đặc biệt là các quyết định của Mỹ về việc tham gia hoặc rút khỏi các thỏa thuận khí hậu như Hiệp định Paris, sẽ có tác động lớn đến các chiến lược quốc gia và doanh nghiệp. Các công ty cần phải dự báo và thích ứng với các thay đổi chính sách và đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo và các sáng kiến bền vững.

Chuyển đổi nhân khẩu học

Chuyển đổi nhân khẩu học là sự thay đổi trong cơ cấu dân số của một quốc gia hoặc khu vực theo thời gian. Xu hướng này chịu tác động từ nhiều yếu tố như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong, tuổi thọ, di cư và chính sách dân số. Trong thế kỷ 21, nhiều quốc gia đang đối mặt với những chuyển đổi nhân khẩu học quan trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế, xã hội và thị trường lao động. Các chính phủ cần điều chỉnh chính sách an sinh xã hội và đào tạo lao động để thích ứng với sự thay đổi này. Tình trạng dân số già hóa ở các quốc gia phát triển và sự gia tăng sức mạnh tiêu dùng tại các thị trường mới nổi (Như Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc).