Sau cú hích Covid-19, thương mại điện tử Việt Nam cho thấy rõ các bước phát triển mới, vượt trội so với các nước trong khu vực, trong quí II. Web tìm kiếm và so sánh giá iPrice Group phối hợp cùng SimilarWeb và App Annie công bố Báo cáo Bản đồ thương mại điện tử quí II, chỉ ra nhiều thay đổi lớn trong toàn ngành thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam do ảnh hưởng của COVID-19 trong 6 tháng đầu năm.

Bách hóa trực tuyến tăng trưởng vững chắc

Bản đồ thương mại điện tử của iPrice đã chỉ ra nhu cầu mua sắm bách hóa trực tuyến tăng mạnh trong quí I. Sang Quí II, mặc dù Việt Nam sớm kết thúc giãn cách xã hội và có 99 ngày không có ca nhiễm mới nhưng xu hướng vẫn tiếp tục.

Dữ liệu từ iPrice Group và SimilarWeb cho thấy, sau 6 tháng đầu năm, lượng truy cập vào các web bách hóa tăng hơn 41%. Tương tự, lượng truy cập vào các website ngành hàng mỹ phẩm & chăm sóc sức khỏe tăng 21%.

Kết quả ấy chứng minh rằng nhu cầu cho hai ngành hàng bách hóa và chăm sóc sức khỏe trên kênh trực tuyến không phải là xu hướng nhất thời. Cú hích từ COVID-19 đã tạo ra các thói quen mua sắm trực tuyến mới, mang đến động lực tăng trưởng lâu dài cho các ngành hàng trước đây vốn không phải là trọng tâm.

Với xu thế đó, trong quí II, các sàn TMĐT dường như đã xác định được bách hóa và thực phẩm tươi sống là một hướng cạnh tranh dài hạn, dẫn đến những bước đi cụ thể, quyết đoán hơn.

Từ đó, các sàn TMĐT đang tạo ra một động lực phát triển lớn cho ngành bách hóa trực tuyến, đặc biệt là về hậu cần giao vận. Giữa tháng 4, Lazada triển khai dịch vụ cung cấp thực phẩm tươi sống, giao hàng nhanh trong 2 giờ. Đến tháng 5, Tiki cũng giới thiệu TikiNGON – dịch vụ bán hàng tươi sống giao nhanh trong 3 giờ. Cuộc đua bách hóa trực tuyến đang nóng hơn bao giờ hết.

Ở chiều ngược lại, ngành hàng thời trang tiếp tục trải qua một quí ảm đạm khi tổng lượng truy cập website giảm sâu 29% so với quí I. Ngành thiết bị di động cũng giảm đến 13% so với quí trước. 

Riêng điện máy trở lại mức tăng 10%. Sự sụt giảm trong chi tiêu do nhu cầu tiết kiệm của người dân đã khiến các ngành hàng không thiết yếu chịu thiệt hại.

Mua sắm trên ứng dụng di động tăng vọt

Trong giai đoạn cao điểm dịch, đặc biệt trong tháng 4, các sàn thương mại điện tử giảm các hoạt động khuyến mãi, quảng cáo thường thấy nhưng đổi lại, đẩy mạnh các hoạt động livestream và game trên ứng dụng di động để tăng tương tác và tăng lượng người sử dụng ứng dụng, tranh thủ quãng thời gian giãn cách xã hội.

Kết quả trong quí II, theo báo cáo của iPrice Group và App Annie, tổng số lượt truy cập vào các ứng dụng mua sắm trực tuyến tại Việt Nam đã đạt 12,7 tỉ, cao nhất từ trước đến nay và tăng 43% so với quí I.

Tốc độ tăng trưởng này cao hơn so với phần lớn các nước trong khu vực. Theo iPrice Group và App Annie, cả khu vực Đông Nam Á trong quí II tăng 39%. Singapore tăng 25%. Indonesia tăng 34%. Việt Nam cũng xếp thứ ba toàn Đông Nam Á về tổng lượng truy cập các ứng dụng mua sắm trực tuyến, chiếm 19,5% thị phần toàn khu vực.

Điều đáng chú ý là cùng lúc đó, tổng lượng truy cập vào top 50 website thương mại điện tử Việt Nam lại giảm nhẹ 1% so với quí I.

Việc "cuộc chiến" thương mại điện tử lan tỏa lên ứng dụng di động đã được dự báo từ lâu. Cuối năm 2019, đầu năm 2020 chính là thời điểm các sàn TMĐT có nhiều thử nghiệm ráo riết nhằm phát triển mua sắm trên di động: Tiki tung ra TikiLive, Shopee có Shopee Feed, Sendo triển khai SenLive.

COVID-19, xuất hiện đầu năm 2020, chính là bước ngoặc cụ thể để TMĐT Việt Nam đẩy nhanh quá trình ấy. Người dân ở nhà nhiều hơn, nhu cầu giải trí trực tuyến tăng cao là điều kiện lý tưởng để các sàn TMĐT áp dụng các tính năng mà họ đã thử nghiệm thời gian qua.

Trong bối cảnh đó, cuộc chơi lại dường như đang chịu sự chi phối bởi các doanh nghiệp ngoại. Theo iPrice Group và App Annie, top 10 ứng dụng mua sắm trực tuyến được sử dụng nhiều nhất Việt Nam trong quí II lần lượt có Shopee, Lazada, Tiki và Sendo, với một loạt các ứng dụng nước ngoài theo sau. Thegioididong là doanh nghiệp nội duy nhất ngoài Tiki và Sendo có mặt trong top 10.

Chi tiêu cho mua sắm trực tuyến tăng so với năm 2019

Số liệu thu thập từ các giao dịch trên website iprice.vn cho thấy trong 6 tháng đầu năm 2020, giá trị trung bình của các đơn hàng trực tuyến đạt 344.000 VNĐ. Cùng kỳ năm 2019 thì con số này chỉ là 262.000 VNĐ. Như vậy sau một năm, mức chi trung bình cho mua sắm trực tuyến của người dân Việt Nam đã tăng thêm 31%.

Trong bối cảnh tồn tại những lo ngại về việc sức mua giảm thì việc người dân vẫn chi tiêu nhiều hơn cho mua sắm trực tuyến là một dấu hiệu đáng mừng. Nó là dấu hiệu cho thấy có sự chuyển dịch trong hoạt động mua sắm từ kênh offline lên online tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2020.