Hà Nội kiểm soát không khí bằng công nghệ viễn thám

Tại Hà Nội, ô nhiễm không khí không còn xuất hiện theo mùa hay mang tính cục bộ mà đang trở thành vấn đề kéo dài, tác động trực tiếp đến sinh hoạt và sức khỏe cộng đồng. Trước yêu cầu phải hành động quyết liệt và đồng bộ, công tác kiểm soát ô nhiễm không khí đang được triển khai với sự tham gia song hành của các giải pháp quản lý và ứng dụng công nghệ.

Mới đây, Cục Môi trường đã phối hợp với Cục Viễn thám Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để giám sát tình trạng đốt rơm rạ tại các khu vực ven đô, cũng như phát tán bụi từ các công trường xây dựng lớn trên địa bàn Hà Nội. Kết quả giám sát được chuyển ngay cho chính quyền địa phương để kịp thời xử lý, đồng thời công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Theo thống kê của Cục Môi trường, Hà Nội hiện có ba khu vực trọng điểm thường xuyên xuất hiện khói bụi, ảnh hưởng trực tiếp đến khu dân cư và các trục giao thông lớn. Từ tháng 9 vừa qua, Trung tâm Giám sát Nông nghiệp, Tài nguyên và Môi trường đã triển khai vận hành hệ thống UAV được trang bị thiết bị chụp ảnh và thiết bị quét Lidar. Mỗi tổ bay gồm ba người vận hành chính và hai nhân lực hỗ trợ, với thời gian bay mỗi ca khoảng 35–45 phút, tùy điều kiện thời tiết. Trung tâm cũng bố trí pin thay thế để có thể triển khai bay liên tục theo hình thức cuốn chiếu trong ngày, bảo đảm theo dõi sát diễn biến các nguồn phát thải.

Sau gần ba tháng triển khai, hiệu quả giám sát được nâng lên rõ rệt nhờ việc kết hợp dữ liệu ảnh vệ tinh và UAV. Ảnh vệ tinh cho cái nhìn tổng thể trên diện rộng, trong khi UAV cung cấp hình ảnh chi tiết tại hiện trường. Sự kết hợp này giúp xác định chính xác vị trí và thời điểm phát sinh ô nhiễm, từ đó kịp thời cung cấp thông tin cho các cơ quan quản lý phục vụ công tác xử lý.

Trong bối cảnh các hiện tượng thời tiết và môi trường đô thị ngày càng bất thường, việc ứng dụng công nghệ viễn thám và trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp con người nhận diện những nguồn ô nhiễm khó quan sát bằng mắt thường, mà còn mang lại “khoảng thời gian vàng” để hành động sớm. Đây chính là khác biệt giữa phản ứng bị động và cách tiếp cận chủ động trong bảo vệ sức khỏe người dân và môi trường đô thị.