Sự khởi đầu tốt đẹp

Chuyên sản xuất và phân phối các sản phẩm về máy nén khí, máy nén khí trục vít và máy sấy khí, bà Bùi Thúy Lan, Phó Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại và xuất nhập khẩu Thiên Mã cho biết, nhờ những nỗ lực tìm kiếm đơn hàng để ổn định sản xuất, tránh thua lỗ và giữ chân người lao động từ cuối năm 2023, nhiều đơn hàng trong nước và xuất khẩu đã trở lại ngay trong tháng đầu tiên của năm 2024. Hiện doanh nghiệp đang tập trung hoạt động hết công suất để thực hiện các đơn hàng này.

“Với sự khởi đầu tích cực, chúng tôi kỳ vọng tình hình đơn hàng có thể tiếp tục được cải thiện vào quý II, sớm là tháng 4 và muộn là tháng 6. Nếu mọi thứ xảy ra như dự báo, 2024 vẫn là một năm phục hồi và quay trở lại quỹ đạo phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp nói chung và ngành công nghiệp nói riêng”, bà Lan kỳ vọng.

Theo Tổng cục Thống kê, dù sản xuất công nghiệp trong tháng 1/2024 tiếp tục ghi nhận sự suy giảm so với tháng trước, nhưng so với cùng kỳ năm trước lại có mức tăng khá cao. Cụ thể, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 1/2024 tăng 18,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngành chế biến, chế tạo tăng 19,3% so với cùng kỳ năm trước, đóng góp 15,1 điểm phần trăm vào mức tăng chung; sản xuất và phân phối điện tăng 21,6%, đóng góp 1,9 điểm phần trăm. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 1/2024 tăng ở 60 địa phương và giảm ở 3 địa phương trên cả nước.

Ngoài sản xuất công nghiệp, bức tranh kinh tế Việt Nam trong tháng đầu năm 2024 cũng có nhiều tín hiệu tích cực. Cụ thể, cả nước có 13,5 nghìn doanh nghiệp thành lập mới tăng 24,8% về số doanh nghiệp, tăng 52,8% về số vốn đăng ký và tăng 50,8% về số lao động. Tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam đạt 2,36 tỷ USD, tăng 40,2% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa đều tăng mạnh, ước đạt 64,22 tỷ USD, tăng 37,7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 42%; nhập khẩu tăng 33,3%. Đặc biệt, du lịch Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ khách quốc tế với hơn 1,5 triệu lượt người, là tháng đón nhận lượng khách quốc tế cao nhất kể từ khi mở cửa đón khách quốc tế trở lại sau đại dịch Covid-19.

Với những tín hiệu tích cực này, các tổ chức quốc tế cũng đã đưa ra rất nhiều dự báo lạc quan về nền kinh tế Việt Nam năm 2024. Cụ thể, Ngân hàng Standard Chartered cho rằng, kinh tế Việt Nam về trung hạn vẫn đầy hứa hẹn và đưa ra dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt mức 6,7% trong năm 2024 (dự báo đạt 6,2% trong nửa đầu năm và 6,9% trong nửa cuối năm). Đây là mức tăng trưởng cao hơn cả chỉ tiêu Quốc hội Việt Nam giao (6-6,5%). Một số tổ chức khác như Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Ngân hàng UOB cũng đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2024 ở mức 6%.

“Sự khởi đầu tốt đẹp với những tín hiệu tích cực trong những ngày đầu, tháng đầu của năm 2024 và niềm tin của các tổ chức quốc tế, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào một năm nhiều khởi sắc của nền kinh tế Việt Nam”, Tổng cục Thống kê nhận định.

Sức bật cho nền kinh tế

Còn theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, để đánh giá sự chuyển biến của kinh tế Việt Nam chính xác thì cần có số liệu của quý I, hoặc ít nhất là 2 tháng đầu năm 2024, còn nếu so sánh tháng 1/2024 với tháng 1/2023 là khập khiễng. Bởi thực tế, năm 2023, tháng đầu tiên rơi vào dịp Tết Nguyên đán với ngày nghỉ dài và số ngày làm việc ít, trong khi năm nay thì rơi vào tháng sát Tết Nguyên đán nên hoạt động sản xuất, kinh doanh sẽ sôi động và khẩn trương hơn. Vì vậy, sẽ có những số liệu khác vênh nhau do mang tính mùa vụ như chỉ số sản xuất công nghiệp, doanh nghiệp thành lập mới…

Nhìn nhận về những thuận lợi trong năm 2024, ông Thành cho rằng, dù các dự báo gần đây cho thấy, kinh tế thế giới phục hồi rất trắc trở, nhiều nền kinh tế đối tác của Việt Nam sẽ có mức tăng trưởng thấp hơn năm trước đôi chút như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc. Tuy nhiên, khả năng suy thoái của các nền kinh tế này rất thấp, trong khi áp lực lạm phát, tỷ giá, lãi suất giảm bớt và nhiều khả năng là giữ nguyên và dần dần sẽ giảm xuống. Điều này sẽ tạo ra nhiều dư địa để điều hành chính sách tiền tệ và tài khóa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong nước.

Trong nước, kinh tế vĩ mô vẫn tương đối ổn định, hệ thống tài chính ngân hàng sau những chấn động từ cuối năm 2022 đến nay ít nhiều quay trở lại hoạt động bình thường trong cung ứng vốn cho nền kinh tế. Còn nhìn vào nền kinh tế thực, du lịch và thu hút FDI đang khởi sắc hơn và là tiền đề để đạt được mục tiêu cao hơn năm ngoái. Đặc biệt, khi tốc độ giải ngân vốn đầu tư công được đẩy nhanh hơn trong những tháng cuối năm 2023, thì đây cũng là động lực chính của tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024.

Tuy vậy, trong những khó khăn của nền kinh tế, thì sự chững lại về tốc độ tăng trưởng của đầu tư tư nhân đang là lo ngại lớn nhất, bởi tốc độ tăng đầu tư tư nhân năm 2023 khoảng 2,7%, nếu tính cả lạm phát thì có lẽ còn giảm. Điều này cho thấy, tình hình còn khó khăn hơn cả thời dịch Covid-19. Vì vậy, ngoài các chính sách hỗ trợ đã và đang làm như miễn giảm thuế, giảm lãi suất, kích cầu tiêu dùng… thì giải pháp quan trọng nhất là cải cách thể chế.

Còn theo ông Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương, kinh tế Việt Nam đang trong xu hướng tốt lên, không chỉ từ phía bên ngoài mà cả trong nội tại khi tiêu dùng tăng, hoạt động công nghiệp chế biến chế tạo phục hồi, đầu tư nước ngoài tăng mạnh, khách quốc tế đến Việt Nam tăng nhanh.

Dù vậy, đầu tư công vẫn “gánh” vai trò chủ đạo trong khi các động lực truyền thống khác như xuất khẩu và tiêu dùng chưa phục hồi. Điều này sẽ tạo đà cho giải ngân trong thời gian tới, góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế trong năm 2024.

“Theo tính toán, khi giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1% thì tăng trưởng GDP tăng thêm 0,058%; giải ngân 1 đồng vốn đầu tư công kéo theo 1,61 đồng vốn đầu tư của khối ngoài nhà nước, góp phần kích cầu kinh tế, giải quyết việc làm, phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Với lượng vốn lớn đưa vào nền kinh tế trong năm 2023, đầu tư công đã phát huy vai trò là động lực dẫn dắt, thúc đẩy tăng trưởng GDP. Vì vậy, mục tiêu 6,5% là mục tiêu khá thận trọng, tôi lạc quan chúng ta sẽ phát triển hơn mục tiêu đó”, ông Tú Anh tin tưởng.

Tuy vậy, ông Tú Anh nhấn mạnh, đầu tư công vẫn chỉ là đóng vai trò dẫn dắt, để tạo được sức bật cho nền kinh tế, phải thúc đẩy đầu tư nước ngoài và đầu tư tư nhân. Trong bối cảnh đó, việc cải thiện môi trường kinh doanh cần được coi là một trong những yếu tố quan trọng để tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài cũng như đầu tư tư nhân vào tăng trưởng và phát triển nền kinh tế. Đồng thời, cũng trở thành một trong những biện pháp quan trọng giúp nền kinh tế tăng trưởng và phát triển bền vững trong cả giai đoạn 2025-2030.