Ảnh minh họa

Quý I/2025, cơ cấu nguồn cung nhà ở vẫn mất cân đối nghiêm trọng, chủ yếu là phân khúc cao cấp. Giá bán trung bình căn hộ chung cư tại Hà Nội trung bình 70,2 triệu đồng/m2 và TP. Hồ Chí Minh là 71,8 triệu đồng/m2. Mức giá này gấp hơn 8 lần so với thu nhập bình quân của người lao động (ước tính khoảng 8,3 triệu đồng/tháng).

Việc lập Quỹ nhà ở quốc gia, phát triển nhà giá rẻ là định hướng được Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra; các Bộ, ngành cũng đang nghiên cứu triển khai. Ngoài chính sách thì các nguồn lực tài chính để hỗ trợ địa phương và doanh nghiệp cũng đang được đặt ra.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho biết: “Chúng tôi tiếp tục kiến nghị xem xét, sớm thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội và Chính phủ cũng cho phép phát hành trái phiếu để chúng ta có một nguồn vốn dài hơi, lãi suất thấp để chúng ta phát triển nhà ở xã hội đúng ý nghĩa của nó”.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, cần có sự đa dạng về nguồn vốn cho hoạt động xây dựng, phát triển cũng như quản trị quỹ nhà ở xã hội, từ đó tạo ra năng lực tài chính đủ mạnh bao gồm cả Nhà nước, xã hội, tư nhân, người mua cũng như của những nhà phát triển.

Các chuyên gia cũng đề xuất cơ chế đánh giá mức độ đóng góp và khả năng chi trả của các nhóm đối tượng để bảo đảm tính công bằng và đúng mục tiêu. Mô hình Quỹ nhà ở quốc gia là khả thi, nhưng cần thiết kế phù hợp với nguồn lực tài chính trong nước để bảo đảm hiệu quả lâu dài, bền vững.

Cụ thể, Nhà nước cần giữ vai trò trung tâm trong việc tạo lập, điều phối và vận hành, cùng với sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế nhằm tối ưu hóa nguồn lực.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh cho rằng: “Với tính chất là một chương trình xã hội, nguồn vốn quốc tế cũng là một kênh quan trọng cần được tính đến. Việc tận dụng nguồn vốn vay ưu đãi từ các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), các quỹ đầu tư phát triển đô thị hoặc nguồn vốn ODA sẽ giúp giảm áp lực lên ngân sách Nhà nước và đảm bảo nguồn lực dài hạn cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở giá rẻ”.

Duy trì nguồn quỹ ổn định, tránh tình trạng hết tiền cũng đang là vấn đề đặt ra. Trong dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, Bộ Xây dựng đề xuất Quỹ phát triển nhà ở quốc gia là quỹ tài chính do Thủ tướng Chính phủ thành lập, hoạt động không vì lợi nhuận, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, sử dụng đúng mục đích, phù hợp quy định của pháp luật.