Thúc đẩy bảo hộ và khai thác sáng chế, giải pháp hữu ích

Sở Khoa học và Công nghệ vừa phối hợp với Trường Đại học Đà Lạt, Cục Sở hữu trí tuệ tổ chức lớp tập huấn “Khai thác kết quả nghiên cứu và giảng dạy để tạo ra sáng chế, giải pháp hữu ích”

Theo Sở Khoa học và Công nghệ, trong những năm qua, hoạt động sáng chế, giải pháp hữu ích tại Lâm Đồng đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực, đóng góp thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao – thế mạnh truyền thống của tỉnh.

Điểm sáng nổi bật nhất chính là phong trào “Nhà sáng chế nông dân” phát triển mạnh mẽ, trở thành một hiện tượng lan tỏa toàn quốc. Từ thực tiễn sản xuất, những người nông dân đã biến thách thức thành giải pháp, sáng tạo ra các thiết bị, máy móc và quy trình ứng dụng hiệu quả. Có thể kể đến các sáng kiến như máy gieo hạt rau cải tự động, máy bóc vỏ mắc ca, máy sấy nông sản tiết kiệm năng lượng, hay hệ thống tưới nhỏ giọt điều khiển qua điện thoại và các chế phẩm vi sinh xử lý rác hữu cơ.

Những sáng chế này, tuy giản dị, lại mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt: Giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm công sức, tăng năng suất, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang nông nghiệp thông minh, kinh tế xanh và phát triển bền vững. Sở Khoa học và Công nghệ đã đóng vai trò tích cực trong việc tuyên truyền, tập huấn và hỗ trợ đăng ký bảo hộ, qua đó khơi dậy tiềm năng sáng tạo sâu rộng trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, trường Đại học Đà Lạt cùng các viện, trung tâm nghiên cứu trên địa bàn tỉnh là trung tâm ươm mầm tri thức, đóng vai trò nòng cốt trong việc hình thành các ý tưởng khoa học và công nghệ mới. Nhiều sáng chế, giải pháp hữu ích từ các đơn vị này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ, và đã được chuyển giao, ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn sản xuất và đời sống.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy số lượng đơn đăng ký sáng chế và giải pháp hữu ích vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng to lớn của tỉnh. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có 167 đơn đăng ký sáng chế và 24 văn bằng được cấp; đối với giải pháp hữu ích, đã có 75 đơn đăng ký và 32 giấy chứng nhận được cấp. Một thách thức lớn là việc nhận thức về quyền sở hữu trí tuệ và khai thác thương mại hóa của một bộ phận tổ chức, cá nhân vẫn còn hạn chế.

Quan trọng hơn, phần lớn kết quả nghiên cứu khoa học tại các trường đại học vẫn còn dừng lại ở báo cáo, bài báo hoặc sản phẩm thử nghiệm, chưa được đăng ký bảo hộ. Điều này dẫn đến sự lãng phí nguồn lực và bỏ lỡ cơ hội thương mại hóa đáng tiếc. Việc đăng ký không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà khoa học mà còn là điều kiện tiên quyết để chuyển giao công nghệ, thu hút đầu tư, và hình thành các doanh nghiệp khởi nguồn từ trường đại học, lan tỏa giá trị nghiên cứu vào đời sống.

Nhằm giải quyết những tồn tại này và thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, Sở KH&CN tỉnh Lâm Đồng đã chủ động phối hợp với Trường Đại học Đà Lạt và Cục Sở hữu trí tuệ tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu. Chương trình tập huấn này nhằm cung cấp công cụ, kỹ năng về quy trình đăng ký, viết bản mô tả sáng chế, quyền sở hữu và đặc biệt là thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tạo động lực để các nhà khoa học đưa ý tưởng ra khỏi phòng thí nghiệm.

Theo bà Mai Thanh Nga, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, trong giai đoạn tới, Sở cam kết tiếp tục đồng hành chiến lược cùng các trường đại học và viện nghiên cứu thông qua việc hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh, hỗ trợ toàn diện việc đăng ký sở hữu trí tuệ và thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động thương mại hóa sáng chế. Đây cũng chính là nội dung trọng tâm trong Chiến lược phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2025 - 2030.