Lượng phát hành tăng mạnh, cơ cấu trái phiếu đa dạng

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực với sự tăng trưởng về thanh khoản trên thị trường thứ cấp và sự đa dạng hóa trong cơ cấu doanh nghiệp phát hành mới đến từ nhiều ngành nghề khác nhau.

Trong đó, các ngân hàng vẫn là những “người chơi” chủ lực trên thị trường TPDN. Từ đầu năm đến nay, ngân hàng luôn dẫn đầu về giá trị trái phiếu phát hành mới nhằm bổ sung cơ cấu nguồn vốn trung và dài hạn trong bối cảnh nhu cầu vay vốn đang dần phục hồi.

Cùng với sự sôi động của trái phiếu ngân hàng, cơ cấu phát hành theo ngành cũng đa dạng hơn với giá trị tăng mạnh ghi nhận ở các nhóm ngành sản xuất, thương mại, dịch vụ… Một số doanh nghiệp phi ngân hàng phát hành lượng lớn trái phiếu trong tháng 10 có thể kể đến Vinfast (6.000 tỉ đồng), Vinhomes (2.000 tỉ đồng) và Vietjet (2.000 tỉ đồng).

Đặc biệt, tháng 10 ghi nhận lô trái phiếu 1.000 tỉ đồng do CTCP Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I phát hành (thuộc lĩnh vực thủy sản) được bảo lãnh thanh toán bởi GuarantCo. Đây cũng là lô trái phiếu xanh đầu tiên được phát hành bởi một doanh nghiệp phi tài chính trong năm nay.

Theo báo cáo thị trường trái phiếu tháng 10 của VIS Rating, lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong 10 tháng đầu năm đạt 366.000 tỉ đồng, cao hơn tổng mức phát hành của cả năm 2023.

Tình hình chậm trả cũng có những diễn biến tích cực hơn khi thị trường không ghi nhận lô trái phiếu chậm trả nào phát sinh mới trong 2 tháng liên tiếp tháng 9 và tháng 10.

Tính đến hết tháng 10, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán ước khoảng 204.400 tỉ đồng, chiếm khoảng 20% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường. Áp lực đáo hạn trong 2 tháng còn lại của năm nay khá nhẹ nhàng với lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn ước khoảng 20.000 tỉ đồng.

Sẽ tiếp tục tăng tốc vào cuối năm

Đáng chú ý, những động thái tích cực gần đây của Bộ Tài chính nhằm khuyến khích các doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng là trợ lực quan trọng cho thị trường TPDN. Nghị định số 65/2022/NĐ-CP được Bộ Tài chính đưa ra, yêu cầu các doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu riêng lẻ phải cung cấp thông tin minh bạch và đầy đủ, đồng thời áp dụng các biện pháp giám sát nghiêm ngặt hơn.

Bên cạnh đó, Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán một mặt siết chặt hơn khi bổ sung quy định về điều kiện chào bán ra công chúng, “nắn” thị trường đến một “sân chơi” của nhà đầu tư chuyên nghiệp, mặt khác mở rộng cửa hơn đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài được coi là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng thị trường theo hướng an toàn, lành mạnh và minh bạch.

Đánh giá về thị trường TPDN hiện nay, TS Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế - cho rằng, thị trường TPDN Việt Nam có nhiều cơ hội nhưng cũng nhiều rủi ro, thách thức và chúng cần nhận diện đầy đủ. Để thị trường TPDN phục hồi và phát triển bền vững cần củng cố, lấy lại niềm tin của nhà đầu tư ít nhất là đến hết năm 2025. Trong trung - dài hạn, cần tổ chức thực hiện tốt Chiến lược tài chính đến năm 2030 cùng với việc ưu tiên hoàn thiện thể chế.

Đồng thời, hoàn thiện hạ tầng TTCK nói chung và thị trường TPDN nói riêng, nhất là nâng cao chất lượng hệ thống các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, thị trường thứ cấp tập trung, cơ sở thông tin - dữ liệu về thị trường trái phiếu, về nhà đầu tư, tài sản đảm bảo…

Dự báo thị trường TPDN thời gian tới, chuyên gia phân tích của MBS Research cho rằng, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ sôi nổi hơn khi bước sang quý IV, nhu cầu vốn của doanh nghiệp phục hồi trong bối cảnh thị trường bất động sản bắt đầu ấm dần cũng như nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh đang tích cực theo đà phục hồi của nền kinh tế. Theo đó, nhóm ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát hành trái phiếu nhằm bổ sung vốn để đáp ứng nhu cầu cho vay.