Không còn "đốt tiền" cho "địa điểm"

Trước Covid, "địa điểm" vẫn luôn là chìa khóa, là tôn chỉ giúp đem lại lợi thế cho các thương hiệu F&B nói chung và đồ uống nói riêng. Nhiều doanh nghiệp không ngại chi cả chục nghìn USD để chạy đua thuê các mặt bằng ở khu vực trung tâm nhằm nhanh chóng tăng độ nhận diện thương hiệu trên thị trường.

Đơn cử như Soya Garden từng được cho là đã chấp nhận mức giá thuê 25.000 USD/tháng để "thế chân" Phúc Long tại vị trí vàng Ngã 6 Phù Đổng hồi tháng 8/2019. Các địa điểm tại phố cổ Hà Nội hay Nguyễn Huệ, Ngô Đức Kế, Phan Xích Long cũng từng được các thương hiệu F&B săn đón.

Tuy nhiên, Covid-19 đã biến "địa điểm" từ lợi thế trở thành gánh nặng cho các thương hiệu. Giá thuê quá cao, cố định và khó thương lượng với chủ nhà đã đẩy nhiều cửa hàng rơi vào cảnh cạn tiền.

Để thích ứng với tình hình kinh doanh mới, nhiều đơn vị nhượng quyền đồ uống đã không còn mặn mà "đốt tiền" vào địa điểm "vàng" mà chọn phát triển mô hình tinh gọn là các kiosk hoặc cửa hàng nhỏ để tiết kiệm chi phí, đồng thời vận hành dễ dàng hơn.

Vinamilk: Hi-Café

Dù đã 2 lần ngậm ngùi chịu thất bại nhưng tham vọng của Vinamilk với thị trường cà phê hòa tan vẫn chưa dứt. Trở lại với thương hiệu mới Hi-Café lần này, bà Mai Kiều Liên – Tổng giám đốc Vinamilk đã sớm khẳng định với các cổ đông: "Chúng tôi không có tham vọng đi thuê mặt bằng đắt tiền để mở cửa hàng bán cà phê. Hi-Café chỉ là mặt hàng mới và sẽ được tiêu thụ trên 430 cửa hàng Giấc mơ sữa Việt mà Vinamilk đã phát triển".

Có thể ngầm hiểu rằng, chuỗi Hi-Café sẽ tận dụng ngay nguồn lực có sẵn của mình là hệ thống các cửa hàng Giấc mơ sữa Việt thay vì đi thuê mặt bằng mới.

Nestle: Nescafe Hub

Nescafe Hub là một mô hình quán cà phê kiểu take-away, được đỡ đầu bởi ông lớn trong ngành thực phẩm - dinh dưỡng Nestle. Tương tự như Vinamilk, dù tiềm lực dồi dào nhưng Nestle không vội vàng mở cửa hàng tại các vị trí trung tâm để tăng độ phủ mà đang rất cẩn trọng thử nghiệm bằng các kiosk nhỏ.

Hai kiosk đầu tiên đã được khai trương tại Hà Nội vào tháng 3/2020 và tại Tp. Hồ Chí Minh vào tháng 6 vừa rồi. Điểm chung của các kiosk là diện tích nhỏ, không quá đầu tư cầu kỳ vào bày trí không gian nhưng vẫn mang dấu ấn riêng của thương hiệu.

Mức giá cho mỗi ly cà phê mang đi dao động từ 22.000 đến 50.000 đồng.

Nutifood: Cà phê Ông Bầu

So với Vinamilk hay Nestle thì thương hiệu cà phê do bộ 3 doanh nghiệp lớn là Đồng Tâm – Hoàng Anh Gia Lai – Nutifood sáng lập đang có những bước đi mạnh mẽ hơn.

Chuỗi Ông Bầu cũng tập trung vào những mặt bằng nhỏ, chỉ rộng vài chục mét vuông hoặc thậm chí là các xe đẩy ngay trên vỉa hè. Chi phí nhượng quyền cũng vì thế mà rẻ hơn rất nhiều, chỉ từ 60 triệu đồng. Nhờ chi phí thấp và tạo điều kiện cho các đối tác, chỉ sau 4 tháng kể từ ngày "đánh úp" thị trường, tính đến 1/7, chuỗi Ông Bầu đã cán mốc 100 cửa hàng, trải dài từ TP. Hồ Chí Minh đến Thái Nguyên.

Mức giá cho mỗi ly cà phê Ông Bầu nằm trong khoảng 16.000 – 32.000 đồng.

Dù đều được đỡ đầu bởi những ông lớn trong ngành với tiềm lực tài chính dồi dào nhưng 3 thương hiệu kể trên đều đánh vào phân khúc tầm trung và đi theo hướng tiết kiệm chi phí với các mô hình nhỏ gọn mà vẫn đảm bảo sự chỉn chu.

Chuỗi Soya Garden, sau thời gian phát triển "nóng", ồ ạt mở các quán to đẹp khắp các khu vực trung tâm của Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh đã phải đóng bớt các cửa hàng không hiệu quả. Thay vào đó, founder Hoàng Anh Tuấn cho biết sẽ triển khai mô hình bán hàng qua các quán nhỏ và take-away.

Dễ mà khó

Các mô hình nhỏ đem lại lợi thế về chi phí, tạo thuận lợi cho các đơn vị nhận nhượng quyền và dễ nhân rộng nhưng đồng thời lại gây áp lực với chủ thương hiệu trong việc giám sát quy trình và chất lượng.

Người tiêu dùng muốn rẻ nhưng cũng muốn sạch và đảm bảo chất lượng. Chỉ cần một cửa hàng làm ẩu, không đúng quy trình thì công sức gây dựng thương hiệu sẽ "đổ sông đổ bể".

Đồng thời, mô hình xe đẩy và take-away dường như sẽ dễ tiếp cận hơn với phân khúc tầm trung và thấp cấp. Đối với phân khúc cao cấp, nơi dịch vụ và trải nghiệm khách hàng được coi trọng thì các kiosk khó có thể đáp ứng.