Theo ước tính của Liên hợp quốc, trên thế giới có khoảng 4,2 tỷ người (chiếm hơn 55% số dân) đang sinh sống ở các thành phố. Trong 30 năm tới, dân số đô thị toàn cầu có thể tăng lên khoảng 2,5 tỷ người nữa, nghĩa là tỷ lệ người sống ở các thành phố sẽ lên tới gần 70% vào năm 2050. Đây là xu hướng tất yếu của sự phát triển xã hội công nghiệp, tuy nhiên nó cũng đem lại những thách thức mang tính thảm họa của thời đại: Khủng hoảng nhà ở, quá tải hạ tầng, thất nghiệp, khu ổ chuột, dịch bệnh, ô nhiễm, tội phạm,…

Xu hướng phát triển hệ thống đô thị trên thế giới

Đô thị xanh: là đô thị được công nhận và đạt chuẩn xanh với 7 tiêu chí: không gian xanh; công trình xanh; giao thông xanh; công nghiệp xanh; chất lượng môi trường đô thị xanh; bảo tồn cảnh quan văn hóa lịch sử danh lam thắng cảnh, cảnh quan thiên nhiên; cộng đồng dân cư sống thân thiện với môi trường.

Đô thị sinh thái: được tạo dựng dựa trên 4 nguyên tắc cơ bản sau: Xâm phạm ít nhất đến môi trường tự nhiên; Đa dạng hóa nhiều nhất việc sử dụng đất, chức năng đô thị và các hoạt động khác của con người; Trong điều kiện cho phép, cần giữ cho hệ thống đô thị được khép kín và tự cân bằng; Giữ cho sự phát triển dân số đô thị và tiềm năng của môi trường được cân bằng một cách tối ưu.

Đô thị bền vững: Là những đô thị được quy hoạch và xây dựng theo hướng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của người dân thành phố, như: cơ sở hạ tầng, tiện nghi sinh hoạt, sức khỏe và chăm sóc y tế, nhà ở, giáo dục, giao thông, việc làm… kết hợp quản lý tốt nhằm bảo đảm lợi ích cho tất cả các thành phần trong xã hội.

Đô thị tri thức: Hướng tới sự phát triển dựa trên tri thức, bằng cách khuyến khích sáng tạo liên tục, chia sẻ, đánh giá, đổi mới và cập nhật kiến thức thường xuyên.

Đô thị thông minh (Thành phố thông minh): là sự hội tụ của ba yếu tố: hạ tầng hiệu quả, phát triển bền vững và môi trường sống thân thiện biểu hiện qua nền kinh tế thông minh, đi lại thông minh, cư dân thông minh, môi trường thông minh, quản lý đô thị thông minh và cuộc sống thông minh. Cơ sở của sự thông minh là công nghệ thông tin và truyền thông (Information Communication Technology - ICT) giúp cho tất cả các lĩnh vực như để vận hành hệ thống hạ tầng, cung cấp tiện ích đô thị, bảo vệ môi trường và an toàn cộng đồng, cung cấp dịch vụ đô thị và các nhu cần khác một cách thông minh, giúp cho kinh tế đô thị tăng trưởng và phát triển bền vững.

Sự gia tăng dân số và đô thị hóa đang tạo ra một nhu cầu lớn về các thành phố thông minh. Theo Frost & Sullivan, hơn 60% dân số toàn cầu sẽ sống trong các khu đô thị vào năm 2030. Đô thị hóa không chỉ mang lại thách thức trong việc phát triển cơ sở hạ tầng mà còn tạo ra cơ hội lớn cho các công ty công nghệ và dịch vụ phát triển các giải pháp giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm thiểu ô nhiễm. Thành phố thông minh không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ mà còn là một chiến lược phát triển bền vững. Các công ty có thể tham gia vào các dự án này bằng cách phát triển các hệ thống giao thông thông minh, quản lý năng lượng hiệu quả và các dịch vụ công cộng thông minh.

Hơn 26 thành phố toàn cầu sẽ là Thành phố thông minh vào năm 2025 và hơn 50% trong số đó sẽ đến từ Châu Âu và Bắc Mỹ.

Gartner dự báo rằng các thành phố thông minh sẽ sử dụng các cảm biến và phân tích dữ liệu lớn để tối ưu hóa các hoạt động từ giao thông đến việc quản lý nước và năng lượng. Các hệ thống này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao chất lượng sống cho cư dân, tạo ra một môi trường sống thân thiện và hiệu quả hơn.

Tương lai của phương tiện giao thông: Ô tô bay và taxi bay không người lái

Quá trình đô thị hóa khiến các đường phố nội ô tắc nghẽn, trong khi tiến bộ công nghệ vượt bậc biến bầu trời thành không gian lưu thông của phương tiện bay và không người lái, các phương tiện được coi là không thể chỉ cách đây vài thập kỷ.

Theo Morgan Stanley, thị trường ô tô bay toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1 nghìn tỷ USD vào năm 2040, trước khi tăng lên con số khổng lồ là 9 nghìn tỷ USD vào năm 2050. Trong đó, Trung Quốc đang trên đà nắm giữ 23% thị trường vào năm 2050 - chỉ đứng sau thị phần 27% của Mỹ.

Một số cách mà ô tô bay và xe không người lái có thể thay đổi đô thị hóa:

Thay đổi cơ sở hạ tầng giao thông: Nếu ô tô bay trở thành phổ biến, các đô thị sẽ cần thiết kế lại hệ thống giao thông để bao gồm các "đường bay" trên không. Điều này có thể dẫn đến việc xây dựng các bến đỗ trên mái của các tòa nhà, sân bay mini trong các khu vực dân cư, và các trạm trung chuyển cho xe bay. Mặt khác, sẽ có ít yêu cầu về các tuyến đường bộ rộng lớn, vì ô tô bay không cần đường xá như xe truyền thống.

Giảm tắc nghẽn giao thông: Với khả năng di chuyển trên không, ô tô bay có thể giúp giảm bớt tình trạng tắc nghẽn giao thông trên mặt đất. Các tuyến đường chính sẽ không còn bị quá tải, và mật độ giao thông sẽ được phân bố đều hơn cả trên không và dưới mặt đất.

Tăng cường khả năng kết nối: Ô tô bay sẽ giúp kết nối các khu vực đô thị và vùng ngoại ô một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn, tạo ra một mạng lưới giao thông đô thị không bị giới hạn bởi các tuyến đường truyền thống. Điều này có thể giúp thúc đẩy sự phát triển và kết nối của các khu vực đô thị đang phát triển.

Biến đổi cấu trúc đô thị: Các thành phố sẽ cần thiết kế lại không gian sống và làm việc để phù hợp với sự xuất hiện của ô tô bay. Các tòa nhà sẽ cần có không gian đậu xe trên không hoặc các sân bay nhỏ. Những khu vực như trung tâm thành phố có thể được tái cấu trúc với ít đường xá và nhiều không gian mở hơn, phục vụ cho các phương tiện bay.

Giảm ô nhiễm và cải thiện không gian sống: Ô tô bay có thể được phát triển để hoạt động bằng năng lượng tái tạo (ví dụ: điện hoặc hydro), giúp giảm ô nhiễm không khí và tiếng ồn. Điều này sẽ cải thiện chất lượng môi trường sống trong các thành phố, nhất là khi ô tô bay thay thế các phương tiện giao thông truyền thống gây ô nhiễm.

Xã hội hóa và thay đổi thói quen di chuyển: Xe không người lái và ô tô bay sẽ khiến thói quen di chuyển của người dân thay đổi, với việc sử dụng các dịch vụ chia sẻ thay vì sở hữu xe cá nhân. Điều này có thể giúp giảm số lượng phương tiện cá nhân trên đường và giảm tình trạng đậu xe, đồng thời tạo ra một môi trường đô thị hiệu quả hơn.