Những "nông dân số" ở Thư Lâm đưa 60 sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa vươn xa
Xã Thư Lâm, TP.Hà Nội được hình thành trên cơ sở sáp nhập các xã có truyền thống nông nghiệp và làng nghề lâu đời như Thụy Lâm, Vân Hà, Liên Hà, Xuân Nộn, và một phần các xã khác. Phát huy lợi thế của vùng đất giàu bản sắc với hệ thống di tích và làng nghề phong phú, Hội Nông dân Thư Lâm đã và đang khẳng định vai trò tiên phong của mình, đặc biệt trong việc hỗ trợ hội viên xây dựng và phát triển các sản phẩm OCOP.
Đó là chia sẻ của ông Phạm Đức Trọng - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm, TP Hà Nội với PV Báo điện tử Dân Việt về việc hỗ trợ hội viên, nông dân chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu và giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, làng nghề, sản phẩm OCOP.
Thưa ông, Nghị quyết Đại hội Hội Nông dân xã Thư Lâm, nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định là phát huy vai trò của nông dân trong phát triển nông nghiệp theo hướng đô thị – sinh thái, kiến tạo nông thôn hiện đại. Vậy, đứng trước thách thức về quỹ đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp do quá trình đô thị hóa nhanh, Hội Nông dân xã sẽ có giải pháp nào để vừa đảm bảo sản xuất, vừa hướng tới mục tiêu “xanh – thông minh – bền vững” của Thủ đô?
-Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, diện tích đất nông nghiệp của xã ngày càng thu hẹp, Thư Lâm xác định phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị – sinh thái là hướng đi chủ lực.
Để hiện thực hóa chiến lược này, Hội Nông dân xã Thư Lâm đã tập trung tuyên truyền, vận động hội viên thực hiện 3 trụ cột trọng tâm của Hội, đó là: “Nông dân số – Nông nghiệp sạch – Môi trường xanh”.
Ông Phạm Đức Trọng - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm, TP Hà Nội chia sẻ về việc hỗ trợ hội viên, nông dân chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu và giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, làng nghề, sản phẩm OCOP. Ảnh: Phạm Hưng.
Chúng tôi chú trọng xây dựng người nông dân thời kỳ mới phải có tri thức, làm chủ công nghệ số, tiên phong trong nông nghiệp sinh thái và là nòng cốt trong chuyển đổi xanh. Nhờ đó, xã đã hình thành được 4 vùng sản xuất hàng hóa tập trung và xây dựng, nhân rộng thành công 15 mô hình liên kết sản xuất ứng dụng công nghệ cao, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm.
Các mô hình này đều áp dụng quy trình sản xuất khép kín, minh bạch, bảo đảm an toàn sinh học và an toàn thực phẩm, điển hình như chuỗi sản xuất lúa gạo VietGAP, mô hình trồng rau hữu cơ, hoặc mô hình kết hợp nông nghiệp với du lịch trải nghiệm học đường.
Những mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao đó là nền tảng vững chắc cho việc phát triển sản phẩm OCOP. Xin ông cho biết cụ thể về kết quả OCOP đã đạt được và vai trò của phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” trong việc tạo ra các chủ thể OCOP tại địa phương?
-Đúng vậy, phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” chính là cái nôi để tạo ra các chủ thể OCOP chất lượng. Chúng tôi đã triển khai phong trào này sâu rộng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, giúp nông dân vươn lên làm giàu chính đáng và thể hiện tinh thần đoàn kết.
Giai đoạn 2023–2025, toàn xã có trên 65% hộ hội viên đăng ký tham gia, trong đó gần 61% hộ đạt danh hiệu nông dân sản xuất kinh doanh giỏi các cấp.
Từ phong trào này, nhiều nông dân dám nghĩ, dám làm đã xuất hiện, họ ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu nông sản và liên kết sản xuất. Đây chính là lực lượng đã thúc đẩy Chương trình OCOP của xã phát huy hiệu quả mạnh mẽ.
Đến nay, Thư Lâm đã tạo ra được 60 sản phẩm của 13 chủ thể được công nhận OCOP, góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.
Anh Đỗ Văn Cường - Nông dân thủ đô xuất sắc, Nghệ nhân ưu tú, hội trưởng hội làng nghề Thiết Úng, xã Thư Lâm giới thiệu sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ được công nhận sản phẩm OCOP với lãnh đạo Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, lãnh đạo TP Hà Nội. Ảnh: Thu Hà.
Thư Lâm được biết đến là vùng đất văn hiến nhiều di tích lịch sử – văn hóa, cùng nhiều làng nghề truyền thống lâu đời. Theo ông, làm thế nào để biến những “vốn quý” văn hóa này thành lợi thế cạnh tranh, thành “hồn cốt” cho các sản phẩm OCOP, giúp sản phẩm Thư Lâm khác biệt so với thị trường?
-Đây là một yếu tố cốt lõi trong chiến lược của Thư Lâm. Chúng tôi xác định văn hóa không chỉ là hồn cốt của làng quê mà còn là sức mạnh mềm giúp nông thôn mới phát triển bền vững. Tại Thư Lâm có 97 di tích lịch sử – văn hóa. Những giá trị di sản như Đền Sái, Văn miếu Đông Ngàn, cùng 32 lễ hội truyền thống hằng năm, đều là nguyên liệu vô giá để xây dựng bản sắc cho sản phẩm OCOP.
Hội Nông dân đã phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền để gắn kết việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản với phát triển kinh tế văn hóa và du lịch.
Tiêu biểu là nghề chạm khắc gỗ, niềm tự hào của Thư Lâm, đã được bảo tồn, phát huy, gắn với giáo dục, đào tạo và phát triển du lịch, làm nổi bật bản sắc riêng có của địa phương.
Các sản phẩm OCOP không chỉ là nông sản mà còn là sự tinh túy của làng nghề, từ câu chuyện văn hóa của các lễ hội. Điều này giúp sản phẩm Thư Lâm mang đậm nét văn hóa, văn hiến của người dân Thăng Long – Hà Nội.
Chúng tôi tin rằng, chỉ khi sản phẩm mang câu chuyện và bản sắc riêng, nó mới có thể tạo được niềm tin và chỗ đứng vững chắc trên thị trường, đồng thời góp phần giữ gìn di sản cho thế hệ mai sau.
Tại nhiều địa phương, mặc dù có sản phẩm OCOP, nhưng nhiều vẫn gặp khó khăn trong phát triển thị trường và tiêu thụ ổn định. Để khắc phục hạn chế này, Hội Nông dân xã Thư Lâm đã có những giải pháp nào để giải quyết những hạn chế về ứng dụng công nghệ và tiêu thụ sản phẩm?
Về vấn đề chuyển đổi số và tiêu thụ sản phẩm, chúng tôi đã đưa ra một loạt các giải pháp cụ thể nhằm đưa hội viên nông dân trở thành những “công dân số”.
Thứ nhất, chúng tôi tập trung hỗ trợ hội viên xây dựng thương hiệu, nền tảng thực hiện số hóa cho các sản phẩm nông sản, thủ công mỹ nghệ và thực phẩm chế biến. Chúng tôi nâng cao ứng dụng truy xuất nguồn gốc sản phẩm gắn với đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý, yêu cầu các chủ thể phải nỗ lực ổn định chất lượng sản phẩm theo vùng trồng.
Thứ hai, Hội Nông dân xã thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn hướng dẫn cho nông dân về kỹ năng chụp ảnh, quay video sản phẩm ngay trên điện thoại thông minh, giúp họ tự tin bán hàng trên các nền tảng số như Facebook, Zalo, và TikTok.
Anh Đỗ Văn Cường - Nông dân thủ đô xuất sắc, Nghệ nhân ưu tú, hội trưởng hội làng nghề Thiết Úng, là người có nhiều sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ được công nhận sản phẩm OCOP nhiều nhất xã Thư Lâm. Ảnh: Thu Hà.
Thứ ba, chúng tôi đang hỗ trợ xây dựng và vận hành hiệu quả kênh quảng bá chung mang tên "Nông sản & Làng nghề Thư Lâm". Đồng thời, thường xuyên tổ chức trưng bày, quảng bá và giới thiệu các sản phẩm thông qua các cuộc triễn lãm, hội chợ, và sự kiện để đẩy mạnh hình ảnh sản phẩm đến với khách hàng tiềm năng.
Thứ tư, để giải quyết vấn đề quy mô nhỏ lẻ và thiếu liên kết, chúng tôi kiến nghị các cấp, các ngành cần có chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ sau đầu tư, tập trung vào khâu sơ chế, chế biến, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc và xây dựng chuỗi liên kết bao tiêu sản phẩm, từ đó tăng giá trị sản phẩm theo từng giai đoạn.
Hội Nông dân xã Thư Lâm có những kiến nghị và đề xuất cụ thể nào để tiếp tục phát huy vai trò của nông dân trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và đưa sản phẩm OCOP mang đặc trưng Thủ đô vươn ra thị trường quốc tế?
Để phát huy hơn nữa vai trò của nông dân, chúng tôi xin kiến nghị và đề xuất 4 định hướng lớn, mang tính đột phá trong giai đoạn tới:
Đầu tiên, cần phát huy vai trò chủ thể của nông dân trong phát triển nông nghiệp xanh, bền vững, đẩy mạnh mô hình “Nông nghiệp sinh thái – Nông nghiệp tuần hoàn – Nông nghiệp xanh”. Chúng tôi muốn hình thành các vùng sản xuất gắn với du lịch sinh thái, giáo dục trải nghiệm học đường, tạo ra sản phẩm OCOP mang đặc trưng Thủ đô, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và quảng bá hình ảnh nông nghiệp Hà Nội.
Thứ hai, phải đặc biệt quan tâm đến việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa – bản sắc địa phương trong tiến trình đô thị hóa. Cần phối hợp chặt chẽ để bảo tồn không gian làng cổ, di tích, lễ hội, làng nghề; truyền dạy nghề truyền thống cho thế hệ trẻ. Chúng tôi đề xuất phát động phong trào “Mỗi làng một sản phẩm – mỗi nghề một câu chuyện văn hóa”, vừa gìn giữ di sản, vừa tạo sinh kế cho người dân.
Thứ ba, tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nông dân. Ngoài các giải pháp đã nêu, Hội cần tổ chức các diễn đàn nông dân trẻ sáng tạo, các câu lạc bộ khởi nghiệp, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ gắn bó và cống hiến cho nông nghiệp thông minh.
Cuối cùng, Hội Nông dân các cấp cần phát huy vai trò trung tâm kết nối “bốn nhà”: Nhà nông – Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà doanh nghiệp. Chúng tôi kiến nghị chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành để đề xuất quy hoạch vùng sản xuất sinh thái, đầu tư đồng bộ hạ tầng thủy lợi, giao thông nội đồng, xây dựng khu trưng bày nông sản.
Quan trọng là phải phát huy hiệu quả Quỹ Hỗ trợ nông dân, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo, liên kết chuỗi giá trị, và xây dựng thương hiệu nông sản Hà Nội có uy tín trong nước và quốc tế.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
In bài viết
