Giá biệt dược gốc đang có sự chênh lệch khá lớn so với giá thuốc loại 1. Ảnh: DN

Từ vài năm trở lại đây, công tác đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập được chỉ đạo quyết liệt và có bước đổi mới quan trọng, giảm được giá thuốc thuộc nhóm generic tới 35% (so với khi thực hiện đấu thầu theo cơ chế cũ). Riêng đối với công tác đấu thầu thuốc, quản lý giá thuốc biệt dược chưa được triển khai hiệu quả.

Theo đó hiện đã có hàng trăm loại thuốc biệt dược gốc đã hết hạn bảo hộ và có thuốc generic tương tự được chứng minh tương đương sinh học với thuốc biệt dược gốc đáp ứng yêu cầu điều trị theo tiêu chuẩn cao nhất được các nước tham gia ICH (nhóm 1) áp dụng, trong đó nhiều loại thuốc đã có 2 đến 3 số đăng ký với giá rẻ hơn nhiều so với thuốc biệt dược và chi phí mua các loại biệt dược này rất lớn.

Theo số liệu sử dụng thuốc năm 2016, tỷ lệ sử dụng biệt dược gốc trên cả nước ước tính chiếm khoảng 20%- 23% trên tổng chi phí thuốc. Tỷ lệ này tại một số bệnh viện tuyến trung ương chiếm tỷ lệ rất cao, cụ thể tại Bệnh viện Chợ Rẫy tỷ lệ sử dụng biệt dược gốc là 45%, tại Bệnh viện Bạch Mai tỷ lệ sử dụng biệt dược gốc là 50%.

Còn theo thông tin từ Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế hiện tại Việt Nam có 698 thuốc biệt dược gốc, trong đó, 447 thuốc hết hạn bảo hộ độc quyền. Đối với 447 thuốc hết hạn bảo hộ có 81 thuốc đã có từ 3 số đăng ký nhóm 1, 185 thuốc đã có 2 số đăng ký nhóm 1. 

Bà Nguyễn Thị Yến cho biết, qua phân tích kết quả lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc năm 2016 của 59 tỉnh, thành phố và các bệnh viện tuyến Trung ương trên địa bàn TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh (dữ liệu do BHXH các tỉnh báo cáo, dữ liệu thống kê chưa đầy đủ, một số không đủ thông tin để phân tích) cho thấy tổng giá trị trúng thầu là 19,65 nghìn tỷ đồng tương ứng với 8.371 mặt hàng trúng thầu, trong đó có khoảng 600 mặt hàng biệt dược gốc trúng thầu (tương ứng 300 hoạt chất, do một số thuốc có hàm lượng khác nhau, hoặc một số thuốc được gia hạn số đăng ký hoặc cấp lại số đăng ký), với tổng giá trị thuốc biệt dược gốc trúng thầu khoảng 7,28 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 25% tổng giá trị tiền thuốc trúng thầu. 

Chưa kể theo bà Yến, hiện các thuốc biệt dược gốc tham gia đấu thầu theo gói thuốc biệt dược gốc hoặc tương đương điều trị, do không có các thuốc cạnh tranh trong đấu thầu nên hầu hết trúng thầu, giá thuốc cao. Một số thuốc biệt dược gốc đã hết hạn bảo hộ độc quyền sáng chế, có giá chênh lệch khá lớn so với các thuốc nhóm 1 cùng hoạt chất, nồng độ, hàm lượng trên thị trường. 

Đơn cử thuốc Paclitaxel 100mg, tiêm, biệt dược gốc với tên thương mại là Anzatax Ịn 100mg/16,7ml 1’s, giá trúng thầu tại các hội đồng đấu thầu là 3.927.000 đồng/lọ. Trong khi thuốc Paclitaxel 100mg, nhóm 1 có 3 số đăng ký trúng thầu, giá trúng thầu thuốc nhóm 1 trung bình là 871.774 đồng/lọ. 

Thuốc Oxaliplatin 100mg, biệt dược gốc với tên thương mại là ELOXATIN 100mg/20ml, giá trúng thầu là 3.927.000 đồng/lọ, trong khi thuốc Paclitaxel 100mg, nhóm 1 có 7 số đăng ký trúng thầu tại các Hội đồng đấu thầu, giá trúng thầu thuốc nhóm 1 trung bình là 871.774 đồng/lọ. 

Điều này cho thấy, nếu có biện pháp quản lý chặt chẽ về giá thuốc đối với các thuốc biệt dược gốc, có thể tiết kiệm chi phí hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên theo bà Yến, BHXH Việt Nam sẽ không bằng mọi giá hạn chế tỷ lệ thuốc biệt dược gốc bởi nếu được sử dụng biệt dược gốc giá hợp lý sẽ có tác dụng trong điều trị bệnh. “BHXH Việt Nam sẽ cùng Bộ Y tế xem xét, đưa ra các quyết định thay thế cho từng loại thuốc biệt dược gốc bằng thuốc nhóm 1 thật thận trọng, bởi mục tiêu cuối cùng vẫn là ưu tiên về chất lượng điều trị cho người bệnh”, bà Yến nói.

Liên quan đến vấn đề quản lý giá biệt dược gốc vừa qua Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ Y tế phối hợp với BHXH Việt Nam sửa đổi, bổ sung quy định về việc mua thuốc biệt dược gốc đã hết bản quyền để giảm giá thuốc thông qua đấu thầu rộng rãi với các thuốc thuộc Nhóm 1 đã có nhiều số đăng ký đáp ứng yêu cầu điều trị theo danh mục do Bộ Y tế công bố.