Thế nhưng, hiện nay một bộ phận NTD trong nước vẫn chấp nhận sử dụng hàng Trung Quốc chất lượng kém mà chưa chọn hàng Việt.

Dần lấy lại vị thế

Theo báo cáo Made In Country Index 2017 mới được Công ty Nghiên cứu thị trường Statista (CHLB Đức) công bố, dựa trên cuộc khảo sát hơn 43.000 NTD tại 52 quốc gia về chất lượng sản phẩm được sản xuất tại 49 quốc gia và Liên minh châu Âu EU cho thấy, hàng Việt Nam đạt 34/100 điểm, xếp thứ 46 trong 52 quốc gia được đưa ra đánh giá; xếp thứ 43 về tiêu chí chất lượng cao; thứ 38 về tiêu chuẩn bảo mật; thứ 8 về tính kinh tế; thứ 43 về tính độc đáo, thiết kế xuất sắc và công nghệ tiên tiến.

Đối với các tiêu chí hàng thật, độ an toàn, mức độ công bằng trong sản xuất và khả năng chứng tỏ vị thế, hàng Việt Nam lần lượt đứng ở vị trí 46, 45, 40 và 44. Trên thế giới, hàng Việt Nam được đánh giá cao nhất tại Ecuador (thứ 10), Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (thứ 20). Ngay cả tại thị trường Trung Quốc, hàng Việt Nam cũng được 34% người khảo sát Trung Quốc nhận xét là rất đáng tin cậy.

Trong khi đó, mặc dù Trung Quốc được coi là công xưởng toàn cầu, thế nhưng hàng Trung Quốc chỉ đạt 28 điểm, đứng vị trí 49 ở các tiêu chí như độ bảo mật, tính độc đáo, hàng thật và độ bền. Theo khảo sát chỉ 10% người Việt Nam, 15% người Thái Lan, 17% người Singapore và 14% người Philippines có đánh giá tích cực về hàng hóa nước này. Tỷ lệ tại các nền kinh tế khác trong khảo sát đa phần dưới 30%, thậm chí là 0%.

Đánh giá về các chỉ số xếp hạng trên, các chuyên gia cho rằng, hiện trình độ, độ khéo léo của công nhân Việt Nam trong quá trình sản xuất hàng hóa hơn hẳn lao động Trung Quốc. Chính vì vậy các sản phẩm hàng “Made in Vietnam” hay da giày, quần áo của các công ty đa quốc gia được sản xuất tại Việt Nam luôn được NTD thế giới đánh giá cao hơn hẳn các mặt hàng được Trung Quốc sản xuất ra.

Cần chiến lược phù hợp

Thực tế cho thấy mặc dù hàng Việt Nam được đánh giá cao hơn hàng Trung Quốc nhưng một bộ phận NTD trong nước vẫn có thói quen sử dụng hàng Trung Quốc. Lý giải về vấn đề này, bà Đinh Thị Mỹ Loan - Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam cho rằng, mặc dù NTD đang có xu hướng sử dụng hàng Việt, thế nhưng mẫu mã sản phẩm hàng Việt khá đơn điệu, không đa dạng về chủng loại, giá thành lại cao hơn. Trong khi đó hàng Trung Quốc bắt chước mẫu mã nước ngoài nên phong phú, đặc biệt giá bán rẻ hơn hàng Việt rất nhiều nên đã thu hút được NTD.

Đồng tình với ý kiến trên, ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội - cho rằng: Nhiều NTD Việt do thu nhập chưa cao nhưng vẫn muốn sử dụng hàng chất lượng tốt, giá rẻ. Ở hướng ngược lại, những người có thu nhập cao muốn mua sản phẩm có thương hiệu quốc tế, do đó không thích dùng hàng nội địa chưa có thương hiệu. Ngoài ra, NTD Việt Nam vẫn chưa từ bỏ tâm lý “sính ngoại” nên đã tạo cơ hội cho hàng Trung Quốc “nhái” thương hiệu xâm nhập vào thị trường nước ta. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp Việt thiếu “chuyên nghiệp” trong việc làm thương hiệu, cũng như không có chiến lược tiếp cận thị trường hay xác định rõ ràng khách hàng tiềm năng tiêu thụ sản phẩm... để từ đó xây dựng phương án sản xuất sao cho phù hợp với yêu cầu của thị trường.

Chính vì vậy, các chuyên gia cho rằng, để hàng Việt đáp ứng mọi nhu cầu của NTD, trước hết các doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu sản phẩm, đồng thời trong quá trình sản xuất doanh nghiệp cần có sự linh hoạt đáp ứng từng phân khúc nhất định. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cần phải kiểm soát được chất lượng hàng Trung Quốc nhập khẩu, bởi thực tế cho thấy nhiều mặt hàng Trung Quốc bán trên thị trường giá cả rất rẻ, thậm chí không đảm bảo chất lượng nhưng vì lợi nhuận nên không ít doanh nghiệp vẫn cố tình đưa vào Việt Nam tiêu thụ. Đặc biệt, do sự lỏng lẻo trong quản lý của các cơ quan chức năng khiến NTD trong nước phải chịu thiệt thòi khi mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng...

Vài năm gần đây, tâm lý mua hàng của NTD Việt Nam cũng đã thay đổi. Thay vì lựa chọn các sản phẩm có xuất xứ nước ngoài, NTD đã chú trọng lựa chọn các mặt hàng được sản xuất trong nước. Đặc biệt, NTD đã có chiều hướng tăng sử dụng hàng nội đối với một số mặt hàng trước đây hàng ngoại được ưa chuộng, như đồ gia dụng, sữa, thực phẩm chức năng, bia, rượu, nước giải khát... Các mặt hàng may mặc, thực phẩm tươi sống, đông lạnh… hàng Việt Nam đang dần chiếm lĩnh thị trường nội.

Theo GDTĐ