Nhiều ca mắc cúm biến chứng nặng do nhầm với cảm lạnh

Ông NVT (83 tuổi, ngụ TP.HCM) điều trị bệnh cúm ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM) đã 3 ngày. Ông có bệnh nền hen suyễn, khi người nhà đưa đến bệnh viện, bác sĩ phát hiện ông đã đông đặc phổi rải rác 2 bên, dương tính với cúm, chỉ định nhập viện điều trị.

Mắc cúm biến chứng nặng

Bác sĩ chỉ định cho điều trị bằng kháng sinh, kháng virus, sử dụng ôxy trợ thở. Sau 3 ngày điều trị, ông T bớt sốt nhưng vẫn còn mệt mỏi, lừ đừ.

Bệnh nhân điều trị tại khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

"Do quanh nhà và trong gia đình không có ai bị cúm nên tôi không nghĩ cha mắc bệnh này. Mấy ngày qua thời tiết nắng mưa thất thường, cha lại lớn tuổi nên mọi người chỉ nghĩ ông bị cảm lạnh, không biết lại nặng như vậy”, con gái ông T chia sẻ lý do khi đưa ông đến bệnh viện muộn.

Một bệnh nhân khác là nam (45 tuổi, ở TPHCM) cũng điều trị cúm tại khoa Nội hô hấp Bệnh viện Nhân dân Gia Định, người này bị lây nhiễm cúm khi chăm sóc 2 con của mình.

Anh cho biết ban đầu khi thấy con bị sổ mũi, nóng sốt thì nghĩ con bị bệnh do trời lạnh. Qua hôm sau, vợ anh cũng có triệu chứng tương tự, rồi đến lượt anh đau họng, mệt mỏi, nhức người, nóng sốt.

Cả nhà tự mua thuốc tây gần nhà uống nhưng không khỏi. Sau đó khi anh sốt cao liên tục, khó thở, vào bệnh viện cấp cứu mới biết bị cúm A, biến chứng nặng viêm phổi. Bác sĩ chỉ định cho anh thở máy, điều trị kháng sinh… theo dõi hơn 1 tuần mới ổn định.

TS.BS Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: THẢO PHƯƠNG

Cúm A/H3N2 gây bệnh nặng hơn ở người già

TS.BS Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cho biết thời điểm cuối năm, các bệnh lý hô hấp đều có xu hướng tăng, trong đó cúm.

Trung bình mỗi ngày khoa Nội hô hấp tiếp nhận 15–20 ca nhập viện vì cúm, chưa kể số lượng khám ngoại trú cũng tăng. Nhiều bệnh nhân khi đến khám cho biết trong gia đình có nhiều người cùng mắc triệu chứng giống nhau, cho thấy sự lây lan rõ rệt trong cộng đồng.

“Chủng cúm A/H3N2 đang lưu hành có xu hướng gây bệnh nặng hơn trên nhóm người lớn tuổi, người có bệnh nền và tốc độ lây lan nhanh. Dữ liệu trong nước chưa ghi nhận biến động đáng kể về độc lực, nhưng do giao thương quốc tế lớn, khả năng xuất hiện biến thể từ nơi khác là điều có thể xảy ra” – BS Hương nhận định.

Về triệu chứng, bác sĩ nhấn mạnh rất khó phân biệt cúm theo chủng gì qua biểu hiện lâm sàng. Người bệnh thường sốt, hắt hơi, sổ mũi, đau đầu, đau mỏi người, đau rát họng… và nặng hơn nhiều so với cảm lạnh thông thường.

BS Hương cho biết thêm, thực tế ghi nhận nhiều trường hợp đến viện muộn do tự mua thuốc uống hoặc dùng lại toa cũ. Nếu điều trị trễ sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng nặng. Các biến chứng cúm đa dạng từ viêm mũi xoang, viêm họng, viêm phổi đến tổn thương tim do cúm; đồng thời làm nặng các bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch, thậm chí kích hoạt biến cố tim mạch.

Bác sĩ cảnh báo người dân tuyệt đối không nên tự mua thuốc theo toa cũ. Vì toa thuốc mỗi lần mỗi khác, cùng người đó nhưng hôm nay bệnh khác, ngày mai bệnh khác. Ngay cả bác sĩ đôi khi còn phải đổi toa sau khi thăm khám.

Trước tình hình nhiều người mắc bệnh cúm, BS Hương cũng khuyến cáo người dân không đổ xô mua Tamiflu để dự trữ hay tự điều trị.

“Tamiflu là thuốc kê toa, không được tự ý sử dụng. Nếu dùng đại trà sẽ dẫn đến kháng thuốc, gây hại cho chính người dùng và cộng đồng. Không phải mọi ca cúm đều cần dùng Tamiflu mà bác sĩ sẽ đánh giá tùy tình trạng, bệnh nền và nguy cơ diễn tiến nặng. Thuốc chỉ có hiệu quả tốt nhất trong 48 giờ đầu, nhưng nếu bệnh nhân đến muộn hoặc không thuộc nhóm nguy cơ, việc chỉ định sẽ khác nhau” – BS lưu ý.

Ngoài ra, BS Hương nhấn mạnh cúm là bệnh diễn tiến nhanh, vì vậy không nên chủ quan. Vaccine cúm là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất, lại rẻ hơn rất nhiều so với chi phí điều trị nếu mắc cúm nặng.

Nhiều trẻ biến chứng nặng do tự ý dùng thuốc

BS Trần Nguyên Khôi, Phó trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi Đồng 2, cho biết thời điểm cúm A hoạt động mạnh nhất trong năm rơi vào giai đoạn tháng 9 đến tháng 11. Tại bệnh viện, nhiều trẻ được đưa đến khám khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng.

Theo BS Khôi, khi khai thác bệnh sử, phần lớn phụ huynh cho biết họ tự mua thuốc tại tiệm thuốc tây cho trẻ uống khi thấy con ho, sổ mũi. Một số cha mẹ còn lấy thuốc dư hoặc toa thuốc cũ từ đợt bệnh trước cho trẻ sử dụng vì nghĩ triệu chứng tương tự.

Thực tế đã ghi nhận trường hợp trẻ bị viêm phế quản, nhưng khi người nhà đến tiệm thuốc chỉ mô tả trẻ ho, sốt, nhân viên bán thuốc đã cho thuốc hạ sốt kèm thực phẩm chức năng, thậm chí kháng sinh. Trẻ uống vài ngày, bệnh tái đi tái lại, đến khi nhập viện thì đã tiến triển thành viêm phổi cấp, nhiễm trùng hô hấp nặng.

BS Khôi nhấn mạnh số trẻ bị viêm hô hấp cấp có xu hướng tăng nhưng đây là do giao mùa, chưa phải dịch. Do đó, phụ huynh cần bình tĩnh, tránh đưa trẻ ồ ạt đến bệnh viện hoặc tự ý cho trẻ uống thuốc, che lấp triệu chứng quan trọng và khiến việc điều trị bị chậm trễ.

Trong chăm sóc trẻ bệnh, bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện sớm nếu trẻ sốt cao không hạ, đặc biệt trẻ dưới 3 tháng tuổi sốt từ 38°C trở lên; trẻ sốt cao kèm khó thở, li bì, mệt mỏi, biếng ăn, quấy khóc, không chạy chơi; trẻ có dấu hiệu tri giác kém, khó tiếp xúc.