Tuy nhiên, những biện pháp để ổn định thị trường xăng dầu của Bộ Công thương đã được nhìn nhận là sự nỗ lực tích cực nhưng việc kiểm soát tình hình xăng dầu đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ hơn giữa các bộ ngành trong thời gian tới đây.

Báo cáo kinh tế mới đây của Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh (BCSI) cho thấy thị trường dầu sẽ tiếp tục khó khăn trong vài tháng tới khi bắt đầu thấy hầu hết các lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu lên Nga được áp dụng.

Còn tại thị trường trong nước, theo BCSI, sản lượng khai thác dầu thô và khí tự nhiên giảm do suy kiệt các mỏ lâu năm. Nhu cầu tiêu thụ xăng dầu dự kiến tăng trên 3%/năm trong giai đoạn tới. Điều này sẽ khiến lượng nhập khẩu dầu thô có xu hướng ngày càng tăng.

Theo giới chuyên gia, nguồn cung xăng dầu đang bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và tình hình địa chính trị. Trong khi đó, nhu cầu lại tăng khi các nước áp dụng các biện pháp phục hồi kinh tế, khiến các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu khó khăn tiếp cận nguồn cung trên thế giới với giá hợp lý.

Từ những yếu tố khách quan đã nêu trên, liên quan đến việc trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trước Uỷ ban thường vụ Quốc hội vào ngày 16/3, cần phải thấy rằng những biện pháp để ổn định thị trường xăng dầu của Bộ Công thương trong thời gian qua là cả một nỗ lực rất lớn.

Tuy vậy còn cần ở sự phối hợp từ các Bộ, ngành, địa phương liên quan. Chẳng hạn như Ngân hàng Nhà nước có thể chỉ đạo các Ngân hàng thương mại tạo điều kiện về thủ tục và tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối để kịp thời nhập khẩu xăng dầu.

Còn Bộ Tài chính thì có thể rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu như mức chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức, phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam và các loại thuế (kiến nghị này cũng đã được Bộ Công thương đề xuất trong các báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Tài chính, ngân sách Quốc hội).

Theo quan điểm của TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng BCSI thì các bộ, ngành liên quan cần bám sát diễn biến của thị trường xăng dầu thế giới để có biện pháp điều hành phù hợp, nhằm bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu cho thị trường trong nước.

Cũng theo TS. Võ Trí Thành, để bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường được duy trì liên tục trong thời gian vừa qua thì vai trò, trách nhiệm của Bộ Công thương và năng lực chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng là rất đáng ghi nhận.

Đơn cử như việc xảy ra tình trạng cục bộ tại một số địa phương có hiện tượng một số cửa hàng xăng dầu ngừng bán hàng với lý do thiếu nguồn cung. Ngay sau khi nhận thông tin báo cáo từ các địa phương, Bộ Công thương đã liên hệ với các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu để kịp thời bổ sung nguồn cung cho các địa bàn và kịp thời cung ứng xăng dầu cho các cửa hàng bán lẻ xăng dầu tại khu vực.

Hoặc có thể ghi nhận việc Bộ Công thương đã chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chủ động nguồn hàng, có phương án nhập khẩu để bù đắp nguồn hàng thiếu hụt, không để gián đoạn nguồn cung xăng dầu trong hệ thống kinh doanh, công khai số liệu về nguồn cung của doanh nghiệp, áp dụng mức chiết khấu hợp lý.

Ví dụ tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu lớn như Petrolimex, PVOIL, Tổng Công ty Xăng dầu Quân đội, Tổng Công ty Hóa dầu Quân đội… việc bán hàng vẫn được duy trì liên tục từ trước Tết Nguyên đán đến nay.

Không chỉ vậy, từ chỉ đạo của Bộ Công thương thì các thương nhân đầu mối cũng đã đẩy mạnh việc nhập khẩu xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước (do Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn giảm sản lượng giao hàng so với kế hoạch).

Chưa kể, vào đầu tháng 3/2022, Bộ Công thương còn có công văn đề nghị Bộ Tài chính rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu (thuế, chi phí kinh doanh, chi phí vận chuyển...) cho phù hợp.