Thị trường mở rộng, nông sản tăng tốc

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến gọi đây là “điểm sáng nổi bật giữa bức tranh nhiều thách thức”.

Thách thức lớn nhất đối với nông sản Việt Nam hiện nay đến từ thiên tai cực đoan, diễn biến với tần suất dày và mức độ nghiêm trọng. Miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Trung Bộ liên tục hứng chịu mưa lớn, lũ quét, sạt lở đất khiến hàng nghìn hécta lúa, rau màu, thủy sản bị phá hủy. Đồng bằng sông Cửu Long lại đối mặt với hạn hán và xâm nhập mặn. Tổng thiệt hại do thiên tai năm 2025 ước tính lên đến 97.000 tỉ đồng cho thấy sự mong manh của sản xuất nông nghiệp trước biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt.

Song, những con số mới được công bố cũng cho thấy nỗ lực khôi phục sản xuất nhanh chóng của địa phương, sự hỗ trợ giống, vật tư, con giống từ Nhà nước và doanh nghiệp, cùng tinh thần vượt khó của hàng triệu nông dân. Trong xuất khẩu, nông sản tiếp tục mở rộng thị trường, duy trì thế mạnh ở Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, đồng thời đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn quốc tế về truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm.

Trước tín hiệu vui về triển vọng tăng trưởng của nông sản Việt Nam, vẫn có đó hàng loạt vấn đề lớn đang đặt ra cho an ninh lương thực. Biến đổi khí hậu ngày càng khó dự đoán khiến việc duy trì sản lượng ổn định trở nên khó khăn hơn. Hạn hán, bão lũ và xâm nhập mặn có thể chỉ diễn ra vài ngày, nhưng hậu quả kéo dài nhiều năm đẩy chi phí sản xuất tăng cao và làm suy giảm thu nhập của người dân. Cùng lúc đó, thị trường thế giới gia tăng rào cản kỹ thuật, đặc biệt trong các lĩnh vực thủy sản và trái cây tươi, khiến doanh nghiệp phải đầu tư lớn hơn cho tiêu chuẩn chất lượng. Vấn đề vật tư nông nghiệp, từ phân bón đến thức ăn chăn nuôi, cũng liên tục tăng giá, tạo sức ép kép lên nông dân: Vừa chịu ảnh hưởng thiên tai, vừa chịu áp lực chi phí.

Dù vậy, nông sản Việt Nam vẫn đứng trước nhiều cơ hội lớn. Nhu cầu thực phẩm an toàn, truy xuất nguồn gốc và sản phẩm xanh đang tăng mạnh trên toàn cầu, mở ra dư địa phát triển cho các mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp tuần hoàn. Việc phát triển thị trường nội địa trên 100 triệu dân cũng là hướng đi quan trọng, không chỉ giúp tiêu thụ ổn định mà còn thúc đẩy doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm.

Bài toán an ninh lương thực trong giai đoạn mới đòi hỏi tư duy phát triển cân bằng: Vừa duy trì xuất khẩu ở mức cao, vừa phải ổn định nguồn cung trong nước. Điều này đòi hỏi phải đầu tư mạnh mẽ hơn vào hạ tầng nông nghiệp, chuyển đổi số, giống chịu hạn, chịu mặn và các mô hình tăng trưởng xanh cũng như trang bị cho người lao động ngành nông nghiệp năng lực và công nghệ để tự tin tham gia chuỗi giá trị. Đó mới chính là nền tảng để nông nghiệp Việt Nam tiến xa hơn, bền vững hơn.