Chất lượng, thương hiệu đã nâng cao, sản vật địa phương với khát khao mở rộng thị trường tiêu thụ

Sản vật không gói gọn ở thị trường địa phương
Tại Ngày hội nông sản Tây Bắc được tổ chức tại trung tâm thương mại tỉnh Lai Châu, gian hàng của anh Sùng Mí Phìn (xã Xà Phìn, Tuyên Quang) không quá nổi bật. Chia sẻ với phóng viên Dân Việt, anh Phìn cho biết đã tới hội chợ từ ngày hôm trước cùng với một vài đồng bào trong hợp tác xã.

Trong câu chuyện với anh Phìn, phóng viên được biết, người dân tộc H'mong này đang ấp ủ mang bánh đá (Lưa Khoải) đi giới thiệu ra với thị trường rộng hơn. Ở miền cao nguyên đá quê hương Phìn, đây là món ăn truyền thống lâu đời, nay đã cải tiến bắt mắt, dễ tiếp cận hơn với thực khách. 

Sùng Mí Phìn say mê giới thiệu sản phẩm bánh đá. 

Anh Phìn cho biết hơn 2 năm nay, vợ chồng anh đã đưa bánh đá lên sàn Shoppe với giá bán khoảng 25 nghìn đồng cho nửa kilogram.

Sản phẩm dù đã bắt đầu được tiếp nhận, nhưng số lượng vẫn còn rất nhỏ nên chỉ phù hợp làm thủ công, lãi mỏng. Bởi vậy, Sùng Mí Phìn quyết tâm trực tiếp mang đi giới thiệu khắp nơi để có thêm nhiều người biết đến.

Lặn lội cung đường núi quanh co, 60 kilogram bánh đá mang tới Lai Châu của anh Phìn cùng niềm mong mỏi một ngày nào đó, thị trường tiêu thụ của sản phẩm này đủ lớn để mở xưởng, làm thương hiệu như những sản vật vùng cao khác (gạo, chè,..).

Không khí nhộn nhịp hơn, gian hàng của Hợp tác xã Cô Ba Hồng với những người trẻ nhanh nhẹn giới thiệu sản phẩm. Diện trên mình trang phục thổ cẩm truyền thống, nhưng hầu hết nhân sự của hợp tác xã đều có thể sử dụng thiết bị để quay, dựng và livestream sản phẩm ngay tại chỗ.

Giao diện vừa đậm tính truyền thống nhưng lại rất hiện đại, tạo cảm giác họ là những nhà bán hàng chuyên nghiệp, khiến những sản phẩm chế biến từ củ khoai sâm cũng trở nên gần gũi hơn đối với người tham quan. 

Phương thức bán hàng của đồng bào vùng cao đã có nhiều cải tiến 

Những hình ảnh nêu trên chỉ như một vài ví dụ cho thấy đồng bào vùng cao từ khắp vùng Tây Bắc nay đã không chỉ đơn thuần mua bán những sản vật địa phương mà đã chú trọng hơn đến chất lượng, mức độ tiếp cận và thương hiệu.

Có thể nói, đây là minh chứng cho khát vọng đưa sản phẩm ra toàn quốc, thậm chí hướng đến cả thị trường nước ngoài của bà con đồng bào vùng cao. 

Thương hiệu mặt hàng vùng cao đã tiệm cận miền xuôi

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) Trần Hữu Linh nhận định rằng, chất lượng sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số đang có bước tiến rõ rệt so với trước đây.

Theo Cục trưởng, nhiều mặt hàng vùng núi, vùng cao đã thu hẹp đáng kể khoảng cách với sản phẩm ở miền xuôi, cả về chất lượng lẫn cách thức đóng gói và trình bày.

Ông Linh cho biết, những năm gần đây, các nhóm sản xuất nhỏ lẻ ở vùng cao đã có sự thay đổi đáng kể về nhận thức trong việc phát triển thương hiệu.

“Chúng tôi thấy rằng sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng phong phú về chủng loại; bao bì, nhãn mác được nâng lên rất nhiều. Phần lớn đều là các hộ gia đình siêu nhỏ hoặc nhỏ, nhưng mức độ chuyên nghiệp trong cách làm đã khác trước,” ông nói.

Sản vật địa phương có nhiều thay đổi về chất lượng chế biến, thương hiệu 

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục cũng chỉ ra thách thức cố hữu của sản phẩm vùng cao như chất lượng tốt nhưng thị trường tiêu thụ còn hẹp. Nếu chỉ bán quanh quẩn trong khu vực vùng sâu, vùng xa, quy mô nhỏ khiến sản phẩm khó tiếp cận người tiêu dùng trong cả nước. Đây là rào cản lớn nhất. Làm tốt nhưng không có nơi tiêu thụ thì cũng không thể phát triển.

Để giải quyết tình trạng này, người đứng đầu Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho biết, đơn vị đã chủ động mời các doanh nghiệp phân phối lớn trong nước trực tiếp khảo sát, làm việc với các hộ sản xuất ở vùng cao. Việc kết nối như vậy giúp doanh nghiệp hiểu rõ quy trình làm ra sản phẩm, từ đó đánh giá khả năng tuân thủ tiêu chuẩn và thiết lập kênh phân phối phù hợp.

Ông Linh dẫn ví dụ về sản phẩm khoai sâm – một loại nông sản có chất lượng tốt, giá bán hợp lý nhưng trước đây ít được biết đến bên ngoài địa phương. Sau khi doanh nghiệp phân phối xuống tận vùng trồng khảo sát, các kênh thu mua trực tiếp đã được mở ra, tạo điều kiện đưa mặt hàng này vào siêu thị và trung tâm thương mại trên cả nước.

Củ khoai sâm trước đây ít được biết đến ở bên ngoài địa phương 

Theo đại diện Cục, cách làm này giúp giảm khâu trung gian, đảm bảo chất lượng và tạo ra đầu ra ổn định cho sản phẩm vùng cao. “Khi kết nối trực tiếp, hàng hóa của đồng bào không chỉ ra được thị trường toàn quốc, mà hoàn toàn có thể tiếp cận cả thị trường nước ngoài nếu đáp ứng tiêu chuẩn,” Cục trưởng Trần Hữu Linh nói.

Những chuyển biến này cho thấy quá trình phát triển thị trường nội địa, đặc biệt là với sản phẩm vùng cao đang đi theo hướng thực chất hơn, những bánh đá, khoai sâm có cơ hội được đón nhận ở nhiều thị trường hơn. Điều này cũng đặt ra thách thức lớn hơn với cơ quan quản lý chất lượng, hỗ trợ nông dân phát triển kinh tế thị trường. Do đó, cần có sự tham gia đồng bộ của nhà quản lý, doanh nghiệp phân phối và người sản xuất địa phương.