Ứng phó với chuyển đổi nhân khẩu học
Việt Nam đang đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất về nhân khẩu học: tốc độ già hóa dân số nhanh chóng và sự thu hẹp của lực lượng lao động trẻ. Theo dự báo, đến năm 2050, số người trên 60 tuổi tại Việt Nam sẽ chiếm hơn 25% tổng dân số, đồng thời tỷ lệ sinh giảm dần có thể khiến lực lượng lao động bị thu hẹp đáng kể. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho chính phủ trong việc tái cấu trúc hệ thống lao động, điều chỉnh chính sách an sinh và tìm kiếm các giải pháp để đảm bảo nguồn nhân lực phục vụ tăng trưởng kinh tế.
Hình ảnh minh họa về nhân khẩu học
Tối ưu hóa nguồn nhân lực hiện có và nâng cao chất lượng lao động
Chính phủ cần đẩy mạnh chính sách nâng cao năng suất lao động thông qua việc đầu tư vào đào tạo kỹ năng mới, đặc biệt là các kỹ năng số và công nghệ cao. Việc này không chỉ giúp lực lượng lao động hiện tại thích ứng với môi trường làm việc mới mà còn giảm gánh nặng do sự sụt giảm lao động trẻ. Các chương trình đào tạo lại (reskilling) và nâng cao kỹ năng (upskilling) cần được triển khai rộng rãi, kết hợp giữa giáo dục chính quy và các khóa đào tạo ngắn hạn do doanh nghiệp tổ chức.
Ngoài ra, cần có chính sách khuyến khích lao động lớn tuổi tiếp tục tham gia vào thị trường lao động. Các mô hình làm việc bán thời gian, công việc tư vấn và cố vấn có thể giúp tận dụng kinh nghiệm và kỹ năng của lực lượng lao động này, đồng thời giảm áp lực cho hệ thống an sinh xã hội.
Thu hút lao động nhập cư và phát triển chính sách nhập cư linh hoạt
Trong bối cảnh lực lượng lao động nội địa suy giảm, chính phủ cần có chính sách thu hút lao động nhập cư chất lượng cao từ các quốc gia có dân số trẻ như Ấn Độ, Philippines và Indonesia. Một hệ thống visa linh hoạt, cùng với các chính sách hỗ trợ nhập cư, sẽ giúp Việt Nam tiếp cận được nguồn nhân lực quốc tế, đặc biệt là trong các ngành công nghệ, sản xuất và dịch vụ tài chính.
Xây dựng hệ thống an sinh xã hội bền vững
Sự gia tăng dân số già đòi hỏi một cuộc cải cách lớn trong hệ thống an sinh xã hội, bao gồm bảo hiểm y tế, lương hưu và dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chính phủ cần có các biện pháp cải cách quỹ bảo hiểm xã hội để đảm bảo tính bền vững, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người lao động lớn tuổi.