Lợi thế cạnh tranh của hàng Việt Nam xuất khẩu sang Israel

Ngày 25/7/2023, Việt Nam và Israel ký kết Hiệp định Thương mại tự do song phương (VIFTA), đánh dấu bước tiến quan trọng sau hơn 7 năm đàm phán. Đây là FTA đầu tiên của Việt Nam với một quốc gia ở khu vực Trung Đông, mở ra cơ hội lớn để hàng hóa Việt Nam – đặc biệt là nhóm nông sản – tiếp cận thị trường có sức mua cao và tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt.

Thương mại song phương khởi sắc nhờ VIFTA
Ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), cho biết VIFTA là dấu mốc quan trọng bởi Trung Đông là thị trường trọng điểm và tiềm năng trong chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu của Việt Nam.

Mức độ cam kết của hiệp định được đánh giá cao so với các FTA truyền thống. Israel cam kết xóa bỏ thuế quan ngay cho khoảng 66% lượng hàng hóa Việt Nam xuất khẩu; sau lộ trình 3–7 năm, tỷ lệ này có thể đạt tới 93%. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như da giày, dệt may, nông sản và thủy sản đều được đưa về thuế suất 0%.

Đối với một số sản phẩm nhạy cảm, Israel áp dụng hạn ngạch thuế quan nhưng theo hướng tích cực. Chẳng hạn, khoai tây và cà rốt chế biến được cấp hạn ngạch khoảng 650 tấn; cá ngừ chế biến khoảng 1.000 tấn; trứng gà khoảng 5 triệu quả. Nếu doanh nghiệp tận dụng tốt, đây sẽ là dư địa lớn để gia tăng thị phần. 

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng cam kết cắt giảm thuế cho khoảng 86% mặt hàng Israel xuất khẩu vào Việt Nam. 

Trước khi hiệp định có hiệu lực, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 3 tỷ USD. Chỉ sau 10 tháng kể từ ngày VIFTA được thực thi (17/11/2024), con số này đã vượt mốc 3 tỷ USD. “Khả năng đạt 4 tỷ USD là rất khả thi, thậm chí sớm hơn kỳ vọng ban đầu”, ông Khanh nhận định.

Một điểm đáng chú ý là cơ cấu xuất khẩu giữa hai nước mang tính bổ trợ. Israel cần các sản phẩm da giày, dệt may, nông sản – những lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh; trong khi Việt Nam có nhu cầu lớn đối với công nghệ và vật tư nông nghiệp từ Israel. Nhờ đó, doanh nghiệp trong nước có thể tiếp cận nguồn đầu vào chất lượng tốt, giá thành cạnh tranh để nâng cao hiệu quả sản xuất và năng lực xuất khẩu sang các thị trường khác, bao gồm khu vực Trung Đông.

“Hiệp định này chắc chắn góp phần đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động”, ông Khanh nhấn mạnh.

Làm thế nào để gia tăng xuất khẩu sang Israel?
Theo ông Lê Thái Hòa, Tham tán Thương mại – Thương vụ Việt Nam tại Israel, đặc thù tôn giáo và sắc tộc khiến thị trường này có những yêu cầu riêng. Doanh nghiệp Israel gốc Do Thái thường yêu cầu chứng nhận Kosher; doanh nghiệp gốc Ả Rập có thể yêu cầu chứng nhận Halal. Đây là điều kiện quan trọng mà doanh nghiệp Việt cần lưu ý ngay từ đầu.

Ngoài ra, Israel áp dụng hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật chặt chẽ. Tuy nhiên những năm gần đây, nước này đang chuyển sang sử dụng các tiêu chuẩn phổ biến của EU và Mỹ nhằm tạo thuận lợi cho thương mại. Vì vậy, hàng hóa đáp ứng tiêu chuẩn EU hoặc Mỹ thường được đơn giản hóa thủ tục nhập khẩu khi vào Israel.

Doanh nghiệp Israel có xu hướng ưu tiên sản phẩm thành phẩm, đã qua chế biến, đóng gói sẵn và có giá trị gia tăng cao để đưa vào hệ thống phân phối bán lẻ ngay lập tức.