Tối ưu năng lượng và AI: Chiến lược kép cho ngành sản xuất Việt

Ngành sản xuất Việt Nam đang đối diện với yêu cầu cấp bách về sự minh bạch và bền vững để duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Theo ông Trần Văn Hiếu - Quản lý Trung tâm Đào tạo SITRAIN, Ban Công nghiệp số Siemens Việt Nam - thì việc đạt các chứng chỉ liên quan tới phát thải CO₂ hoặc Net Zero là đòi hỏi trong tất cả các ngành nghề. 

Ông Trần Văn Hiếu - Quản lý Trung tâm Đào tạo SITRAIN, Ban Công nghiệp số Siemens Việt Nam 

Những khách hàng khó tính ở châu Âu tuân thủ rất nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về Net Zero. Thậm chí, việc thiếu chứng chỉ về phát thải CO₂ đã từng là điều kiện phụ khiến ngành dệt may Việt Nam trượt những đơn hàng lớn.

Công nghệ tiết kiệm năng lượng

Việc sử dụng năng lượng hiệu quả chính là một chìa khóa để giảm chi phí và tăng sức cạnh tranh. Ông Hiếu nhấn mạnh chi phí tiền điện trong một nhà máy rất lớn, có thể tính bằng tỷ đồng mỗi tháng, nếu doanh nghiệp tiết kiệm được khoảng 30% năng lượng thì đó sẽ là một khoản rất lớn, dẫn tới sản phẩm có thể bán rẻ hơn, tiếp cận thị trường rộng hơn.

Để đạt được hiệu quả này thì bắt buộc phải ứng dụng công nghệ để quản lý tiêu hao năng lượng. Các hãng công nghệ đã đưa ra nhiều giải pháp quản lý năng lượng thông minh. Chuyên gia tích hợp hệ thống của Schneider Electric Việt Nam, ông Thắng cho biết các hệ thống quản lý năng lượng phải dựa trên tiêu chuẩn quốc tế như ISO 5001 để quản lý toàn bộ hệ thống năng lượng, và ISO 5006 để đánh giá việc sử dụng năng lượng trong từng khâu vận hành.

Các hệ thống này thu thập dữ liệu liên tục theo thời gian thực (real time) và có khả năng phân tích chi tiết mức tiêu hao năng lượng trên từng đơn vị sản phẩm (SKU). Thêm vào đó, các giải pháp này còn giúp điều khiển và tối ưu hóa hệ thống điện. Các chức năng quan trọng sẽ giúp minh bạch phát thải. Các công cụ của Siemens giúp khách hàng phân tích dấu chân carbon theo ba phạm vi (Scope 1, 2, 3), giúp biết chính xác máy móc nào gây ra phát thải CO₂.

Công nghệ sẽ giúp tối ưu hóa nguồn điện. Các hệ thống của Schneider Electric có thể điều khiển tự động việc chuyển đổi giữa điện lưới và nguồn năng lượng phân tán (như điện mặt trời). Điều này đặc biệt quan trọng để tránh dùng điện lưới vào giờ cao điểm, giúp hóa đơn tiền điện cuối tháng giảm rất nhiều.

Bên cạnh đó hệ thống sẽ phân tích Chất lượng điện, có thể phát hiện và phân tích chiều hướng sự cố điện áp (trồi áp, sụt áp), giúp người vận hành chủ động hơn trong việc bảo trì và tránh thiệt hại do sự cố lặp lại.

Các ví dụ thực tế đã chứng minh hiệu quả. Siemens đã giúp khách hàng như Kenro giảm được 15% trong 10 năm. Tương tự, Schneider Electric đã giúp khách hàng tiết kiệm được 6% năng lượng hàng năm và mở rộng ra quản lý toàn bộ hệ thống.

Kỷ nguyên nhân sự AI Agent

Bên cạnh giải quyết thách thức về môi trường, các doanh nghiệp cũng cần cải tiến công tác quản trị nội bộ. Ông Phan Duy Ken - Giám đốc chuyển đổi số ngành Sản xuất Base.vn – cho biết, công nghệ đã góp phần giúp doanh nghiệp kiến tạo một môi trường làm việc lý tưởng, nơi nhân viên có thể đạt được lương cao, giảm giờ làm và làm việc nhẹ nhàng. Để đạt được điều này, ông Ken cho rằng doanh nghiệp phải kiến tạo một môi trường cộng tác phi vật thể, số hóa toàn bộ hoạt động phê duyệt và tương tác, xóa bỏ rào cản về không gian và thời gian. 

Ông Phan Duy Ken - Giám đốc chuyển đổi số ngành Sản xuất Base.vn 

Tuy nhiên, số hóa chỉ là điều kiện cần. Thế hệ AI mới, được gọi là AI Agent, mới là bước đột phá. AI Agent được huấn luyện bằng các quy chế và quy trình riêng của từng công ty, cho phép nó xử lý các tác vụ hàng ngày, lặp đi lặp lại.

AI Agent giúp rút ngắn thời gian xử lý một bộ hồ sơ thầu từ hai ngày xuống còn một hoặc hai giờ. Trong công tác kế toán, AI Agent có thể xử lý việc kiểm tra chứng từ trong vòng 10 đến 20 giây, thay vì 45-60 phút như khi làm thủ công.

Mục tiêu chính của việc triển khai AI Agent là giúp doanh nghiệp có thể vận hành được 24/7, xóa bỏ giới hạn về nguồn lực và thời gian làm việc của con người.

Ông Ken kết luận rằng AI không sinh ra để thay thế con người, mà để xử lý các tác vụ thủ công, giúp con người có thêm thời gian để tập trung vào các công việc sáng tạo, kế hoạch và sắp xếp chiến lược.