Giải trình trước Quốc hội sáng 27/10, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, nỗ lực của toàn ngành, chất lượng khám chữa bệnh, y tế vừa qua đã có tiến bộ rõ nét, đích cuối cùng là sự hài lòng của người dân.

Đánh giá của UNDP, PAPI mức độ hài lòng của người dân về khám chữa bệnh là 76%, nội trú là 85%; áp dụng nhiều khoa học kỹ thuật xuống cơ sở; ban hành 83 tiêu chí chất lượng bệnh viện theo tiêu chuẩn quốc tế và chấm điểm phân hạng độc lập. Việc lập đường dây nóng đã góp phần chấn chỉnh, xử lý được nhiều y bác sĩ có thái độ không chuẩn mực, có người hướng dẫn chờ, xếp số.

Bà nhấn mạnh đến việc ứng dụng tiến bộ khoa học trong khám, chữa bệnh; ban hành 83 tiêu chí về chất lượng bệnh viện theo kết quả chấm điểm độc lập để tiến tới công khai; xây dựng bệnh viện mới ở tuyến tỉnh, Trung ương, huyện...

"Các bệnh viện rộng rãi, ứng dụng công nghệ thông tin trong vận hành, có bộ phận tiếp dân, đường dây nóng và phải đảm bảo nhà vệ sinh, khu rửa tay sạch sẽ. Những chi tiết nhỏ nhưng lại quyết định chất lượng. Bệnh viện nào nhà vệ sinh bẩn là giám đốc viện đó ở bẩn. Khoa nào không có nước rửa tay là trưởng khoa đó ở bẩn", bà Tiến nói.

Việc đổi mới cơ chế tài chính theo hướng tính đúng tính đủ, đưa vào cơ cấu lương để nâng cao chất lượng các bệnh viện, huy động xã hội hoá để giúp người dân có thêm lựa chọn. Bộ Y tế cũng đã thực hiện đề án đưa bác sĩ loại giỏi về 62 huyện nghèo đã giải quyết được rất nhiều vấn đề.

Về điểm hạn chế, Bộ trưởng thừa nhận việc quá tải tại các bệnh viện tuyến trên là do người dân không tin tưởng y tế tuyến dưới, bệnh nhẹ cũng vào tuyến trên. “Như dịch chân tay miệng vừa qua, nhiều nơi bị độ 1-2 nhưng cũng lên tuyến trên gây quá tải và lây chéo. 1 người bệnh lại có 3 người nhà đi kèm theo. Cơ sở hạ tầng không đồng đều giữa các vùng về chất lượng khám chữa bệnh”- bà Tiến dẫn chứng.

Ngoài ra, chăm sóc bệnh viện vẫn chưa được toàn điện, chưa đáp ứng đủ tỷ lệ nhân viên y tế trên mỗi bệnh nhân. Mặt khác, chất lượng y tế cơ sở chưa đáp ứng nhu cầu, không đồng đều các miền. "Bộ xin tiếp thu để nâng chất lượng khám chữa bệnh tại các vùng, miền hơn nữa", bà Tiến hứa.

Về giải pháp, Bộ trưởng nhấn mạnh giải pháp kiềng ba chân. Thứ nhất là chăm sóc sức khoẻ ban đầu, lúc chưa bị bệnh. Hiện Bộ Y tế đang xây dựng 26 mô hình điểm bác sĩ gia đình, phấn đấu 5 năm nữa sẽ có mô hình cơ bản này, ưu tiên cho vùng sâu vùng xa.

Thứ nhất là xây dựng y tế cơ sở, chăm sóc con người khi đang khoẻ mạnh, phát hiện bệnh sớm vì "nếu bị rồi thì chữa rất khó và rất tốn kém". Chương trình chăm sóc sức khoẻ ban đầu phải gắn với mô hình y học gia đình, trạm y tế xã phường và phòng khám bác sĩ gia đình.

 "Chúng tôi đang thiết lập 26 mô hình điểm giống các nước đã phát triển, xây dựng toàn diện cả về con người, cơ sở vật chất, cung cách hoạt động, cơ chế tài chính", bà Tiến nói và cho biết các nước có thu nhập bình quân 15.000 đến 17.000 USD thì họ mất 10 năm xây dựng mô hình này. Việt Nam với mức thu nhập gần 3.000 USD cũng sẽ cố gắng phấn đấu 10 năm, trong 5 năm tới có mô hình cơ bản.

"Mong Chính phủ sớm phê duyệt hai ODA xây dựng y tế cơ sở, ưu tiên vùng sâu vùng xa", bà nói.

Thứ hai, khi người dân bị bệnh, phải vào cơ sở y tế thì cần được chăm sóc chu đáo, toàn diện.

"Sắp tới Bộ Y tế sẽ hình thành một loạt cơ sở khám chữa bệnh hiện đại, thậm chí mời chuyên gia nước ngoài theo yêu cầu để cán bộ và những người thu nhập cao thay vì phải ra nước ngoài khám, kiểm tra sức khoẻ thì có thể thực hiện tại Việt Nam. Điều này là trong tầm tay nhưng cũng phải có chính sách đồng bộ", Bộ trưởng Y tế cho hay

Thứ ba, theo Bộ trưởng Tiến là vấn đề nhân lực, tài chính và cơ sở hạ tầng. Về nhân lực, sắp tới Quốc hội thông qua luật Giáo dục Đại học, bà đề nghị có cơ chế đào tạo riêng cho ngành Y tế. Học 6 năm ra trường phải học thêm một năm nữa thực hành rồi thi toàn quốc để lấy chứng chỉ hành nghề qua đánh giá của hội đồng quốc gia độc lập. Sau đó phải học chuyên khoa ít nhất 2-3 năm mới có thể hành nghề, theo mô hình của quốc tế.