Internet Archive và các hãng thu âm lớn đạt thỏa thuận vụ kiện bản quyền trị giá 621 triệu USD

Nhiều hãng thu âm và chủ sở hữu bản quyền đã đạt được thỏa thuận dàn xếp vụ kiện vi phạm bản quyền trị giá 621 triệu USD với Internet Archive liên quan đến việc số hóa, lưu trữ và chia sẻ các album đĩa than thuộc dự án phi lợi nhuận mang tên “Great 78 Project”.

Theo đó, luật sư của cả hai bên đã nộp thông báo chung về việc dàn xếp lên tòa án quận California hôm 15/9. Hồ sơ chỉ nêu rằng các nguyên đơn, đứng đầu là Universal Music Group và Sony Music Entertainment, cùng Internet Archive “đã đạt thỏa thuận giải quyết vụ việc.” Các điều khoản của thỏa thuận vẫn đang “chờ xử lý,” và sau khi được thống nhất, cả hai bên sẽ nộp đơn yêu cầu bác bỏ vụ kiện, dự kiến trong vòng 45 ngày.

Một bài đăng trên blog của Internet Archive chỉ viết ngắn gọn: “Các bên đã đạt được một thỏa thuận bảo mật về toàn bộ khiếu nại và sẽ không có thêm bất kỳ bình luận công khai nào về vấn đề này.”

Luật sư của nguyên đơn từ chối bình luận. Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Hoa Kỳ (RIAA) cũng đưa ra tuyên bố tương tự: “Các bên đã đạt được một thỏa thuận bảo mật về toàn bộ khiếu nại và sẽ không có thêm bất kỳ bình luận công khai nào về vấn đề này.”

Rolling Stone cho biết, vào năm ngoái, nhà sáng lập Internet Archive, Brewster Kahle, chia sẻ, mục đích của dự án không chỉ là lưu giữ những đĩa than hiếm dành cho giới sưu tầm, mà còn là toàn bộ kho tàng âm nhạc được phát hành trong nửa đầu thế kỷ 20. 

Khi UMG, Sony và các nguyên đơn khác khởi kiện Internet Archive vào tháng 8/2023, họ tập trung vào 2.749 bản ghi, hầu hết là của các nghệ sĩ huyền thoại như Billie Holiday, Louis Armstrong và Frank Sinatra. (Một đơn kiện bổ sung sau đó thêm 1.393 bản ghi, nâng tổng số lên 4.142.) Vì mức bồi thường tối đa cho một hành vi vi phạm bản quyền là 150.000 USD mỗi bản ghi, nên thiệt hại tiềm tàng trong vụ kiện có thể lên đến 621 triệu USD.

Các hãng thu âm cho rằng, việc số hóa và cung cấp miễn phí các bản ghi này khiến Internet Archive thực chất vận hành như một “cửa hàng đĩa bất hợp pháp”, trong khi “bảo tồn và nghiên cứu” chỉ là một “lớp vỏ ngụy trang.” Họ cũng lập luận rằng dự án này “làm suy giảm giá trị” của các bản gốc và “thay thế” những dịch vụ phát trực tuyến hợp pháp vốn mang lại doanh thu và tiền bản quyền.

Trong khi đó, Internet Archive luôn tự coi mình là một thư viện nghiên cứu kỹ thuật số. Những người ủng hộ họ cho rằng vụ kiện này, cùng với một vụ tương tự từ các nhà xuất bản sách, là một cuộc tấn công vào nỗ lực bảo tồn và quyền tiếp cận công cộng đối với di sản văn hóa. Họ cũng lập luận rằng hoạt động của Internet Archive nên được bảo vệ theo các ngoại lệ dành cho thư viện trong Luật Bản quyền, cũng như theo học thuyết “fair use” (sử dụng hợp lý), cho phép dùng tác phẩm có bản quyền trong một số trường hợp mang tính “biến đổi” hoặc “giáo dục.”

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu những lập luận này có đứng vững nếu vụ kiện được đưa ra xét xử hay không. Trong vụ kiện với các nhà xuất bản, Internet Archive đã thất bại khi tòa sơ thẩm bác bỏ “fair use,” và sau đó tòa phúc thẩm cũng kết luận rằng tổ chức này “không thực hiện những chức năng truyền thống của một thư viện.”

Mặc dù các hãng thu âm nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía trong ngành công nghiệp âm nhạc cũng như các gia tộc nghệ sĩ liên quan, Internet Archive cũng có một số tiếng nói bênh vực trong cộng đồng nghệ sĩ. Cuối năm 2024, Kathleen Hanna, Tegan and Sara, và Amanda Palmer nằm trong số hơn 300 nhạc sĩ ký vào bức thư ngỏ phản đối vụ kiện.

Bức thư có đoạn: “Chúng tôi không tin rằng Internet Archive nên bị hủy diệt nhân danh chúng tôi. Các ông lớn của ngành công nghiệp này rõ ràng cần những ý tưởng tốt hơn để hỗ trợ chúng tôi - những nghệ sĩ - và trong bức thư này, chúng tôi đang đưa ra cho họ.”