Tăng cường quản trị doanh nghiệp và minh bạch hoá hoạt động

Trong một thế giới ngày càng biến động, các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực quản trị và tính minh bạch để đảm bảo sự phát triển bền vững. Việc áp dụng các chuẩn mực quản trị quốc tế như IFRS (Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế) và ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) không chỉ giúp nâng cao uy tín mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn vốn và đối tác quốc tế. Các nhà đầu tư ngày càng ưu tiên các công ty có cam kết về ESG, khiến đây trở thành yếu tố quan trọng trong quyết định đầu tư. Theo nghiên cứu từ PwC, các doanh nghiệp có chiến lược ESG mạnh mẽ thường đạt mức lợi nhuận cao hơn 20% so với các đối thủ không áp dụng các tiêu chuẩn này.

Việc triển khai ESG không chỉ dừng lại ở báo cáo và tuân thủ, mà cần tích hợp vào chiến lược dài hạn của doanh nghiệp. Để làm được điều này, các lãnh đạo doanh nghiệp cần thực hiện những bước sau:

Đánh giá tác động ESG đối với chuỗi cung ứng, hoạt động sản xuất và chiến lược tài chính.
Sử dụng công nghệ quản trị hiện đại như AI, ERP (SAP, Oracle) để tự động hóa quy trình, tăng cường tính minh bạch và tối ưu hóa tài chính.
Xây dựng hệ thống đo lường và báo cáo ESG, đảm bảo các tiêu chuẩn bền vững không chỉ là tuyên bố mà còn tạo ra giá trị thực sự.

Dự báo chiến lược trong môi trường biến động

Việc dự báo chiến lược (Strategic Foresight) đóng vai trò cốt lõi trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng phức tạp. Không chỉ giúp doanh nghiệp chuẩn bị cho các biến động, dự báo chiến lược còn hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, tối ưu hóa mô hình vận hành và mở rộng cơ hội kinh doanh. Theo mô hình Strategic Foresight Process của BCG, doanh nghiệp cần đi qua 5 giai đoạn chính:

Xác định nơi cần quan sát: Nhận diện các yếu tố và động lực chính tác động đến doanh nghiệp.
Hiểu những gì cần tìm kiếm: Phân tích dữ liệu thị trường và các chỉ số dự báo quan trọng.
Tách biệt tín hiệu quan trọng khỏi nhiễu: Xác định các xu hướng có ý nghĩa chiến lược.
Diễn giải tín hiệu: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các xu hướng đối với mô hình kinh doanh.
Chuyển đổi dự báo thành hành động: Tận dụng dự báo để đổi mới, tối ưu hóa mô hình vận hành và mở rộng cơ hội thị trường.

Quy trình dự báo chiến lược

(Nguồn: Boston Consulting Group)

Theo báo cáo Navigating the Future with Strategic Foresight của BCG, các doanh nghiệp hàng đầu thế giới đã sử dụng phương pháp này để:

Dự đoán các biến động địa chính trị và kinh tế, tối ưu hóa chuỗi cung ứng nhằm giảm rủi ro phụ thuộc vào một số thị trường nhất định.
Tích hợp AI & Big Data vào mô hình dự báo, giúp doanh nghiệp phát hiện tín hiệu yếu (weak signals) và ra quyết định nhanh chóng.
Chuyển đổi mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, tận dụng xu hướng như kinh tế tuần hoàn và năng lượng tái tạo để tăng trưởng bền vững.

Ứng dụng mô hình dự báo trong thực tế tại Việt Nam

Các tập đoàn lớn tại Việt Nam như Vingroup, FPT, Thế Giới Di Động đã áp dụng tư duy dự báo chiến lược để thích nghi với sự thay đổi của thị trường. Họ không chỉ dự đoán xu hướng mà còn chủ động chuyển đổi mô hình kinh doanh để đón đầu cơ hội:

Vingroup đầu tư mạnh vào công nghệ xe điện và năng lượng tái tạo để đón đầu xu hướng giảm phát thải.
FPT triển khai các giải pháp AI và Cloud để cải thiện hiệu suất vận hành và tối ưu hóa dịch vụ số.
Thế Giới Di Động mở rộng sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và dược phẩm, tận dụng xu hướng gia tăng nhu cầu tiêu dùng y tế.

Khi môi trường kinh doanh trở nên phức tạp hơn với sự gia tăng của các yếu tố bất định (BANI - Brittle, Anxious, Nonlinear, Incomprehensible), doanh nghiệp Việt Nam cần kết hợp quản trị bền vững với dự báo chiến lược để duy trì lợi thế cạnh tranh. Điều này đòi hỏi không chỉ đầu tư vào công nghệ, mà còn phải thay đổi tư duy lãnh đạo, tận dụng dữ liệu để ra quyết định nhanh chóng và linh hoạt. Doanh nghiệp nào có thể làm tốt điều này sẽ không chỉ trụ vững mà còn có thể dẫn dắt thị trường trong tương lai.

Như vậy, những hành động chiến lược mà doanh nghiệp Việt Nam cần cân nhắc:

Tận dụng lợi thế từ các Hiệp định Thương mại: Với những biến động của chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam cần tăng cường khai thác lợi ích từ các hiệp định CPTPP, EVFTA và RCEP để mở rộng thị trường xuất khẩu.
Mở rộng chiến lược đa dạng hóa thị trường: Tránh phụ thuộc vào một hoặc hai thị trường xuất khẩu chính. Doanh nghiệp cần tìm kiếm các đối tác mới tại Nam Á, Trung Đông và châu Phi để giảm thiểu rủi ro từ chính sách bảo hộ thương mại.
Đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ số và tự động hóa: Việc ứng dụng AI, phân tích dữ liệu lớn và hệ thống ERP thông minh sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và tăng cường khả năng dự báo rủi ro.
Chuyển đổi số là điều kiện sống còn: Các tập đoàn cần nhanh chóng triển khai ERP, AI trong phân tích dữ liệu, và tự động hóa vận hành để nâng cao năng suất. Nếu không đầu tư ngay bây giờ, nguy cơ bị tụt hậu trước đối thủ là rất lớn
Định hướng phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn: Sự gia tăng các chính sách ESG và tiêu chuẩn xanh của các thị trường lớn như EU và Mỹ đòi hỏi doanh nghiệp phải thích ứng với các mô hình sản xuất bền vững, sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thiểu tác động môi trường.
Định hướng phát triển bền vững: Các tập đoàn cần đưa ESG (môi trường, xã hội, quản trị) vào chiến lược kinh doanh, không chỉ để đáp ứng các yêu cầu pháp lý mà còn giúp nâng cao hình ảnh thương hiệu và thu hút đầu tư

Tái định vị trong chuỗi cung ứng toàn cầu: Việt Nam đang trở thành điểm đến sản xuất thay thế Trung Quốc, nhưng để tận dụng cơ hội này, các doanh nghiệp phải chuẩn hóa quy trình, nâng cao năng lực sản xuất, và xây dựng quan hệ chiến lược với các tập đoàn đa quốc gia.