Khu vực Đông Nam Á với dân số 650 triệu người đang là "chiến trường" mới, nơi các doanh nghiệp thương mại điện tử đấu đá quyết liệt. Nền kinh tế trong khu vực tăng trưởng nhanh chóng, tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng và tỷ lệ sử dụng smartphone cao đã thổi bùng cuộc đua này.

“Nếu Ấn Độ là chiến trường lớn đầu tiên chứng kiến cuộc đối đầu giữa các đại gia thương mại điện tử Mỹ và Trung Quốc, Đông Nam Á chắc chắn là thứ hai”, Reuters dẫn lời chuyên gia công nghệ tài chính James Lloyd thuộc EY đánh giá.

Nghiên cứu của Google và Temasek cho thấy quy mô thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á nhảy vọt từ 5,5 tỷ USD hồi năm 2015 lên 38,2 tỷ USD năm nay. Dự kiến đến năm 2025, con số này tăng gấp bốn lần lên 153 tỷ USD.

Sự phổ biến của smartphone đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thương mại điện tử. Nghiên cứu của Google và Temasek chỉ ra rằng có hơn 350 triệu người dùng Internet tại 6 thị trường lớn nhất Đông Nam Á, bao gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.

Theo Tech in Asia, dữ liệu của iPrice Group và App Annie cho thấy Lazada của Alibaba sở hữu số người dùng có hoạt động hàng tháng cao nhất trong quý I tại Đông Nam Á. Lazada đứng đầu tại Philippines, Malaysia, Thái Lan và Singapore, trong khi xếp thứ tư tại Indonesia và thứ hai ở Việt Nam.

Trong khi đó, Shopee đạt sự tăng trưởng ổn định với số người dùng có hoạt động hàng tháng nhiều nhất tại Việt Nam, thứ nhì ở Indonesia, Thái Lan, Philippines và Malaysia. Đây là nền tảng thương mại điện tử có lượt truy cập lớn nhất tại khu vực trong quý I, tăng 5% so với quý IV/2018 lên 184,4 triệu lượt truy cập.

Tăng trưởng truy cập của Shopee mạnh nhất tại Indonesia. Riêng thị trường này chiếm 40% tổng truy cập của Shopee trong quý I/2019. Trong khi đó, Lazada đứng đầu khu vực về lượt truy cập trong quý IV/2018, nhưng giảm 12% xuống còn 179,9 triệu lượt truy cập trong quý I/2019.

Tháng 3/2018 Alibaba tuyên bố đầu tư thêm 2 tỷ USD vào Lazada. Khi đó, tổng số cổ phần Alibaba nắm giữ ở Lazada đã lên tới hơn 90%. Như vậy, chỉ trong hơn 2 năm, Alibaba đã đổ tới 4 tỷ USD vào Lazada với tham vọng thống trị thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á.

Đối thủ Shopee cũng không chịu kém cạnh. Theo Tech Crunch, hồi tháng 3 công ty mẹ Sea (Singapore) thông báo phát hành cổ phiếu để huy động vốn và đầu tư thêm 1,5 tỷ USD vào Shopee.

Được đầu tư lớn, nhưng hiệu quả của các nền tảng thương mại điện tử Đông Nam Á còn là một dấu hỏi. Có rất ít số liệu cho thấy Lazada đang làm ăn thế nào, bởi Alibaba không công bố doanh số và mức lãi - lỗ cụ thể của Lazada mà chỉ đưa ra con số chung của khối bán lẻ quốc tế.

Theo báo cáo tài chính của Alibaba, doanh thu khối bán lẻ quốc tế tính của quý tài chính tính đến hết tháng 3/2019 tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái lên 737 triệu USD. Đánh lưu ý là doanh thu của Lazada giảm 4%. Ở quý II, doanh thu khối bán lẻ quốc tế của Alibaba tăng lên 811 triệu USD.

Về phần Shopee, hồi đầu năm 2019 Sea thông báo nền tảng này lỗ tới 860 triệu USD trong năm 2018, nguyên nhân là hãng tốn nhiều tiền đầu tư cho chiến dịch mở rộng thị trường, chi phí giao dịch ngân hàng và vận chuyển gia tăng.

"Chúng tôi không tin rằng sẽ có người thắng, thua ở thị trường Đông Nam Á trong vòng 1-2 năm tới. Thay vào đó, câu hỏi đặt ra là doanh nghiệp nào có tư duy, chiến lược và mô hình kinh doanh phù hợp để nắm bắt tiềm năng to lớn của khu vực trong 10 năm tới hoặc lâu hơn", một chuyên gia từ iPrice bình luận.