Đó là nhận định của giới chuyên gia tại Diễn đàn Khuynh hướng tiêu dùng năm 2017 do Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh tổ chức sáng 25/5.

Mua sắm online – xu hướng tất yếu.

“Đi chợ” trên mạng

Trong thời đại bùng nổ về công nghệ, internet, có lẽ ai cũng thừa hiểu rằng, xu hướng tiêu dùng trực tuyến là xu hướng tất yếu của thời đại hiện nay. Nắm bắt được nhu cầu này, khá nhiều DN đã thay đổi chiến lược kinh doanh từ truyền thống sang kinh doanh trực tuyến.

Tuy nhiên, số DN có thể trụ vững được trên sàn thương mại điện tử không nhiều do khả năng nắm bắt thông tin và thị hiếu tiêu dùng còn hạn chế.

Do chưa có nghiên cứu bài bản và dự đoán về tiêu dùng trực tuyến nên nhiều DN đã không chủ động định hướng đón đầu và vận dụng hiệu quả trong hoạt động kinh doanh. Đây là thực tế cấp bách được nhiều DN, thậm chí cả những cơ quan quản lý Nhà nước đặt vấn đề quan tâm hàng đầu.

Thống kê của một tổ chức nghiên cứu thị trường cho thấy, trong quý I-2017, sản phẩm mà người tiêu dùng Việt mua chủ yếu là thời trang chiếm tỷ lệ lớn nhất 64%; sách, âm nhạc, văn phòng phẩm chiếm 51%; đặt mua tour trực tuyến chiếm 47%; mua sắm mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc cá nhân chiếm 40%;  mua sắm trực tuyến hàng gia dụng chiếm 40%...

Theo TS Nguyễn Trần Hưng (Đại học Thương mại), những sản phẩm kể trên là những sản phẩm tiêu dùng thiết yếu. Song, nhiều người tiêu dùng cho biết, khi mua những sản phẩm này qua các kênh mua sắm trực tuyến, họ thường xuyên gặp phải tình trạng lừa đảo, hàng nhái hàng giả, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, mất cả tiền cả hàng, không được đổi trả khi sản phẩm không vừa ý… Đó còn chưa kể dịch vụ chăm sóc khách hàng cũng rất yếu. 

Mặc dù vậy, theo vị chuyên gia này, kênh mua sắm trực tuyến sẽ là lựa chọn đầu tiên của phần lớn người tiêu dùng Việt Nam trong thời gian tới. Lý do là số lượng người dân sử dụng mạng internet, smart phone đang có chiều hướng ngày càng gia tăng.

Tại Việt Nam, sự phổ biến của các thiết bị di động như điện thoại di động thông minh, ipad, máy tính bảng… đã khiến thiết bị di động trở thành một vật dụng cần thiết trong đời sống và công việc kinh doanh của phần lớn người dân. 

“Việc sử dụng thiết bị di động đã trở thành thói quen mặc định, thậm chí một người Việt có thể sở hữu nhiều hơn một thiết bị di động. Bên cạnh đó, thiết bị di động có tính cá nhân hóa cao nên tâm lý chung của người dùng thích sử dụng cho các công việc cá nhân cần sự riêng tư hơn nhiều lần so với các máy tính cá nhân, chẳng hạn như các giao dịch mua bán, thanh toán” – TS. Hưng nhận định. 

Bên cạnh đó, sự phổ dụng của các mạng xã hội tại Việt Nam khiến cho số lượng người bán, thậm chí cả các doanh nghiệp sử dụng mạng xã hội như một kênh bán hàng trực tuyến chính thức bên cạnh các website.

Với sự lan tỏa và số lượng người dùng mạng xã hội ngày càng nhiều, các tương tác qua mạng xã hội ngày càng phổ biến thì việc người tiêu dùng Việt Nam tiến hành giao dịch, mua bán trực tuyến trên mạng xã hội sẽ có xu hướng tăng mạnh trong thời gian tới.

Và kinh tế xanh, sạch

Cũng theo ông Hưng, vấn nạn về thực phẩm bẩn và thực trạng môi trường bị suy thoái khiến cho đại bộ phận người dân Việt Nam đã bắt đầu quan tâm và có thái độ tích cực đối với vấn đề về bảo vệ môi trường.

Sau một loạt sự cố về ô nhiễm môi trường biển 2016 (vụ Formosa) và những vụ liên quan đến thực phẩm bẩn bị phanh phui khiến người tiêu dùng phải chú trọng hơn đến nguồn gốc các loại thực phẩm. Điều này thúc đẩy hoạt động sử dụng và tiêu thụ những sản phẩm thân thiện hơn với môi trường của người dân Việt Nam. 

Thực tế đã cho thấy nhu cầu tăng đột biến về các sản phẩm thực phẩm hữu cơ (Organic food) của nhiều người tiêu dùng Việt Nam chính là minh chứng tốt nhất cho xu hướng tiêu dùng các sản phẩm sạch, giàu dưỡng... Từ thực tế này, vị chuyên gia khuyến cáo, DN cần hướng đến mục tiêu phát triển xanh và sạch nếu muốn phát triển bền vững.

Tại Diễn đàn, các chuyên gia, nhà kinh tế cũng đưa ra dự đoán, giai đoạn 2017-2025, số lượng khách hàng tiêu dùng trực tuyến tại Việt Nam sẽ có sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Quan trọng hơn là thị trường bán lẻ trực tuyến trong thời gian tới sẽ có sự tham gia của đa dạng người mua, người bán. Do đó, theo PGS, TS Nguyễn Văn Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, các DN Việt Nam cần phải nắm bắt được xu thế này để đưa ra chiến lược kinh doanh một cách sáng suốt.     

Theo Đại đoàn kết