Mất an ninh tài chính trong lĩnh vực ngân hàng

Việt Nam có một thị trường tài chính phát triển sôi động và nhanh chóng, với tổng giá trị của thị trường gấp 75 lần giá trị giao dịch của thị trường hàng hóa. Tuy nhiên, quản trị rủi ro tại  thị trường tài chính Việt Nam đang đặt ra những vấn đề rất cấp bách. Gần đây đã có một số ngân hàng thương mại bị sáp nhập hoặc bị buộc phải bán với giá 0 đồng chỉ vì quản trị rủi ro yếu kém.

Tại Diễn đàn an ninh tài chính và cạnh tranh doanh nghiệp, Thiếu tá Dương Thu Ngọc, đại diện Cục An ninh Tài chính Tiền tệ và Đầu tư (A84)- Bộ Công an cho rằng, hoạt động của các doanh nghiệp trên lĩnh vực tài chính, ngân hàng và đầu tư đang có nhiều diễn biến phức tạp, vấn đề cạnh tranh giữa các doanh nghiệp không còn đơn thuần là cạnh tranh về vi phạm sở hữu trí tuệ, trốn thuế, hàng giả hàng nhái hay gian lận báo cáo tài chính… mà đang tinh vi, quyết liệt hơn trong các giao dịch nội gián, đánh cắp thông tin của đối phương, tung tin đồn thất thiệt để triệt phá nhau, “chạy chính sách”, tạo điều kiện cho “sân sau” hoạt động…

“Thời gian qua, nhiều cán bộ ngân hàng cấp cao bị bắt giam, điều tra… cùng nhiều sai phạm liên quan đến điều hành hoạt động và cho vay, gây ảnh hưởng đến an ninh an toàn hệ thống”, Thiếu tá Ngọc cho biết.

Theo nhận định của đại diện A84, tình hình tội phạm trong lĩnh vực ngân hàng hiện nay có diễn biến phức tạp. Trong đó, chủ yếu là tội phạm lừa đảo, gian lận tài chính, tạo dựng hồ sơ, dự án giấy tờ giả, thế chấp hồ sơ vay vốn ngân hàng, ghi tăng giá trị tài sản thế chấp nhằm tăng khoản vay, chiếm đoạt tài sản của ngân hàng… (Ảnh internet)

Còn theo TS. Phạm Tuấn Anh, Giảng viên Đại học Thương mại, trong năm 2016 với 105 doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam nhưng đã có 81 % doanh nghiệp thường xuyên nhận diện các rủi ro tài chính, 22% doanh nghiệp sử dụng dịch vụ của tư vấn để nhận diện rủi ro, đồng thời phần lớn doanh nghiệp nhận diện rủi ro thông qua phân tích các chỉ tiêu tài chính căn bản.

Thế nhưng hiện nay, các hình thức nhận diện rủi ro tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam còn khá đơn giản và mang tính hình thức, lờ mờ… Nhiều doanh nghiệp mặc dù ở các ngành, lĩnh vực khác nhau nhưng vẫn sử dụng chung cách thức, kỹ thuật nhận dạng rủi ro tài chính.

“Trong điều kiện các dịch vụ tài chính tại Việt Nam đã phát triển khá đa dạng, nhưng nhiều nhà quản trị doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay vẫn còn xa lạ với các kỹ thuật quản trị rủi ro tài chính, điều này sẽ đẩy doanh nghiệp đến nhiều rủi ro, thậm chí kể cả phá sản”, TS. Phạm Tuấn Anh lưu ý.

An ninh tài chính là cốt tử của doanh nghiệp

PGS.TS. Nguyễn Văn Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) cho rằng, trong thập kỷ gần đây khủng hoảng kinh tế diễn ra đều là khủng hoảng về tài chính. Vì vậy, tất cả lĩnh vực, các cơ quan và doanh nghiệp đều phải hết sức quan tâm đến an ninh tài chính. An ninh tài chính là cốt tử của doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đội ngũ doanh nghiệp mới hình thành nên còn non trẻ, vì thế, cần những biện pháp đảm bảo an ninh tài chính từ các cơ quan nhà nước.

“Cùng với quá trình toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới, các rủi ro tiềm ẩn và thách thức đối với mỗi doanh nghiệp ngày càng tăng. Các ngân hàng và doanh nghiệp phải đối mặt với rủi ro tài chính ngày càng lớn và khủng hoảng tài chính đã trở thành mối đe doạ chủ yếu đến an ninh kinh tế trong nước và thế giới. Đã có nhiều sự đổ bể tài chính của các tập đoàn lớn diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Đối với Việt Nam, một nước đang chuyển sang nền kinh tế thị trường có định hướng XHCN, thì việc đảm bảo an ninh tài chính càng có ý nghĩa quan trọng, là một trong những điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế với tốc độ cao và ổn định”, ông Nam nhận định.

Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, hệ thống các TCTD Việt Nam hiện nay đang trong quá trình chuyển đổi hoạt động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN với tiềm lực tài chính còn mỏng và trình độ thấp nên đồng thời tồn tại nhiều thuận lợi cũng như thách thức, trở ngại đối với việc đảm bảo an ninh tài chính trong hoạt động của các TCTD.

“Nếu không có ngay các biện pháp củng cố và giữ vững an ninh tài chính cho hệ thống các TCTD – “bà đỡ” của các hoạt động sản xuất kinh doanh – thì không những các tổ chức này hoạt động không hiệu quả, rủi ro cao dẫn tới khủng hoảng tài chính – tiền tệ, mà còn gây ra đổ vỡ hàng loạt, theo dây chuyền, tác động xấu tới toàn bộ sự phát triển kinh tế – xã hội của nước ta”, ông Ánh nhấn mạnh.

Nhìn nhận về vấn đề quản lý rủi ro tài chính trong các doanh nghiệp Việt Nam, ông Phạm Tuấn Anh cho hay, môi trường kinh doanh của mỗi doanh nghiệp luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố biến động gây ảnh hưởng đến các quá trình tài trợ và đầu tư cũng như hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Theo ông Tuấn Anh, tại Việt Nam, đã có những công trình nghiên cứu thực nghiệm tìm thấy bằng chứng về mối quan hệ thuận chiều giữa quản trị rủi ro và giá trị doanh nghiệp (Lan,2016). Trong điều kiện các dịch vụ tài chính tại Việt Nam đã phát triển khá đa dạng, nhưng nhiều nhà quản trị doanh nghiệp ở Việt Nam hiện nay vẫn còn xa lạ với các kỹ thuật quản trị rủi ro tài chính.

Do vậy, hơn lúc nào hết, cần tiếp tục có những nghiên cứu thực nghiệm về cấu trúc rủi ro tài chính doanh nghiệp Việt Nam, về nhận thức và quan điểm của các nhà quản trị doanh nghiệp về rủi ro tài chính và quản trị rủi ro tài chính. Đồng thời, cần tăng cường hơn nữa các hoạt động truyền thông, các diễn đàn, các hoạt động đào tạo tăng cường năng lực quản trị rủi ro tài chính cho cộng đồng doanh nhân Việt Nam.

Theo Công luận