130 năm về trước, ông Lee Kum Sheung đã vô tình phát minh món dầu hào khi lỡ nấu quá tay một nồi hàu, kết hợp hài hòa giữa vị ngọt và mặn. Cũng từ đó, dầu hào trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Quảng Đông.

Năm 1902, một vụ hỏa hoạn lớn xảy ra tại ngôi làng của ông Lee Kum Sheung. Nhà cửa bị thiêu rụi, ông quyết định chuyển cả gia đình đến Macau. Lee Kum Kee ăn nên làm ra ở Macau cho đến khi ông Lee Kum Sheung qua đời vào năm 1929 ở tuổi 61.

Con trai ông tiếp quản công việc kinh doanh của cha, và đưa Lee Kum Kee đến Hong Kong vào năm 1932. Sau nhiều thập niên, Lee Kum Kee vươn lên thành một tập đoàn thực phẩm hàng đầu châu Á, bán đặc sản dầu hào cùng hơn 200 loại nước tương và gia vị tại 100 quốc gia trên toàn thế giới.

Trong khi nhiều công ty đang phải giải quyết vấn đề chuyển giao quyền lực, Tập đoàn Lee Kum Kee (Hong Kong) đã bước sang thế hệ thứ 5 và hiện là một ví dụ điển hình cho hoạt động nghiên cứu về các gia tộc cực kì giàu ở châu Á. Đầu thập niên 2000, gia tộc Lee áp dụng một hệ thống quản trị hoàn toàn mới.

Trước đó, ba cuộc chiến tranh giành quyền lực tại Lee Kum Kee nổ ra. Chủ tịch Lee Man Tat - người đứng đầu gia tộc - lên nắm quyền gần 50 năm trước. Sau khi giải quyết tranh chấp với các bác, ông trao cổ phần cho em trai và mời ông này tham gia điều hành tập đoàn.

Nhưng những xung đột về quan điểm quản trị giữa hai anh em bùng lên vào thập niên 1980. Chủ tịch Lee Man Tat quyết định gạt bỏ em trai, nắm toàn quyền quản lý tập đoàn. Cũng thời điểm đó, các con ông bắt đầu vào công ty làm việc sau quãng thời gian học tại Mỹ về khoa học thực phẩm, hóa học, tiếp thị và tài chính.

Đến cuối thập niên 90, cấu trúc quản trị của gia đình lại bị lung lay, do khủng hoảng tài chính châu Á và con trai út của Lee Man Tat - Sammy Lee muốn rời công ty. Năm 2002, họ thành lập một hội đồng gia đình và thảo luận về các quy tắc. Một trong số đó là chỉ những người trong dòng họ mới được sở hữu cổ phiếu, không đưa nhà thông gia vào công ty, những người thừa kế trẻ tuổi phải làm việc bên ngoài trước khi đến công ty gia đình. Trong gần 17 năm qua, hội đồng này đã họp 65 lần.

Hệ thống quản trị mới cũng được áp dụng để thu hút những người thừa thế trẻ tuổi. Năm 2013, thế hệ thứ 5 của nhà họ Lee bắt đầu tỏ ra không mấy hứng thú với việc kinh doanh của gia đình. Ít người muốn thực tập hay đào tạo tại công ty. Một vài người thậm chí đề nghị được loại khỏi danh sách gửi email cập nhật về tình hình. Năm 2011, các chuyến du lịch gia đình phải hủy bỏ vì ít người muốn tham gia.

Các biện pháp giải quyết sau đó được áp dụng, gồm biến các công ty con, như quỹ đầu tư của tập đoàn, thành nơi đào tạo. Các thành viên trong gia đình cũng được tham gia "những chuyến đi đột phá", đến những nơi như Thung lũng Silicon hay Israel.

Người xưa có câu: "Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời". Nhà Lee đã vượt qua được giới hạn 3 đời, nhưng họ còn đặt tham vọng lớn hơn thế rất nhiều. Chủ tịch Lee Man Tat không hề che giấu tham vọng rằng gia tộc Lee sẽ tiếp tục nắm giữ Tập đoàn Lee Kum Kee thêm 1.000 năm nữa.

Hiện tại, mảng kinh doanh dầu hào, nước tương và gia vị do hai người con trai của Lee Man Tat là Charlie và Eddy quản lý. Bên cạnh đó, Lee Kum Kee còn làm ăn trong rất nhiều lĩnh vực khác, từ bất động sản, chăm sóc sức khỏe cho đến đầu tư mạo hiểm.

Năm 2017, Lee Kum Kee mua tòa tháp Walkie Talkie ở London (Anh) với giá tới 1,7 tỷ USD. Công ty cũng đang xây trụ sở mới tại Quảng Châu theo thiết kế của nữ kiến trúc sư danh tiếng Zaha Hadid, người Anh gốc Iran. Bà là nữ kiến trúc sư đầu tiên nhận giải thưởng kiến trúc Pritzker.

Hãng LKK Health Products - chuyên kinh doanh các sản phẩm sức khỏe, do Sammy Lee quản lý - đã vượt qua mảng dầu hào và nước tương để trở thành "viên ngọc quý" của tập đoàn. Đơn vị Infinitus của LKK Health Products đạt doanh thu tới 4,5 tỷ USD/năm

Thử thách thực sự cho Lee Kum Kee là liệu thế hệ lãnh đạo mới có thể duy trì công việc kinh doanh sau khi ông Lee Man Tat nghỉ hưu hay không, giáo sư tài chính Joseph Fan tại Đại học Trung Quốc Hong Kong, nhận định.

Nghiên cứu của Kellogg cho thấy, một số thành viên thuộc thế hệ thứ 5 của gia tộc họ Lee đã không còn quá mặn mà với hoạt động kinh doanh của tập đoàn. 7 người trong gia tộc đã yêu cầu loại họ khỏi danh sách email thông báo tình hình của tập đoàn.

"Gia tộc Lee không chỉ phải giải quyết vấn đề kế tục mà còn phải mở rộng và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh. Họ phải đáp ứng nhu cầu của thị trường khi mọi thứ thay đổi", Bloomberg dẫn lời giáo sư Lee Chack Fan đến từ Đại học Hong Kong.